Het zijn drukke tijden voor de Vlaamse regisseur Joost Wynant (geb. 1980). Op Eén werd onlangs op zondagavond zijn tiendelige miniserie “Onder Vuur” met Louis Talpe, Sam Louwyck en Lynn Van Royen vertoond, goed voor gemiddeld één miljoen kijkers per aflevering, en nu komt hij meteen met een nieuwe klapper. Deze reeks heet “De Kraak,” en is een achtdelige thriller van formaat over een cyberaanval op een bank (op de foto bovenaan drie van de hoofdacteurs uit de serie: Gène Bervoets, Tijmen Govaerts en Ella-June Henrard).

Het verhaal van “De Kraak” draait rond de 20-jarige Jeremy Peeters, gespeeld door Tijmen Govaerts; hij is een verlegen, maar geniale computernerd die in perfecte anonimiteit leeft en nog nooit met het gerecht in aanraking is gekomen. Maar wanneer hij als IT-student een hackerswedstrijd wint, vraagt een oplichtersbende hem om een internationale bank digitaal te kraken. Met zijn hulp willen ze de grootste bankroof aller tijden plegen door met een buit van 350 miljoen euro aan de haal te gaan. Hun doelwit is een grote bank in Frankfurt.

De hoofdrollen worden gespeeld door Tijmen Govaerts, Gène Bervoets, Ella-June Henrard, Manuel Broekman, Koen De Graeve, Joren Seldeslachts, An Miller, Claude Musungayi, Hilde De Baerdemaeker, Dirk Van Dijck en Chris Thys.

De serie, die al in 2018 werd gedraaid in opdracht van VTM, is bedacht en geschreven door Maarten Goffin en Kristof Hoefkens die eerder ook al de bedenker en scenarist was van “Spitsbroeders” (2015-2017) met in de belangrijkste rollen o.m. Louis Talpe, Lynn Van Royen en Ella Leyers. De regie van “De Kraak” lag in handen van Joost Wynant en Frank Van Mechelen; laatstgenoemde is ook bekend van de succesvolle serie—en tweeluik—“Salamander” (2012-2013 en 2018).

“De Kraak” is een productie van De Mensen en kwam tot stand met de steun van VAF/Mediafonds van Vlaams minister van Media Benjamin Dalle, Belgische Tax Shelter, Antwerp Film Bonus, en met medewerking van de stad Antwerpen.

Joost Wynant studeerde regie aan het RITCS in Brussel, en met zijn afstudeerfilm “De laatste zomer” won hij de Canvas-prijs en de VAF-wildcard voor Beste Kortfilm op Het Grote Ongeduld! in Brussel in 2005, een kortfilm-festival waar eindwerken getoond werden van de grote Belgische filmscholen. Nadien maakte hij de langspeelfilm “De laatste zomer” (2007), die voor verschillende festivals geselecteerd werd. Hij draaide ook reclamespots en videoclips, en werkte mee aan verschillende televisieprogramma’s, waaronder “Benidorm Bastards.” In 2018 maakte hij de documentaire “Sideline.”

In volgend gesprek vertelt hij over zijn werk als regisseur, en over “De Kraak,” een aanrader die vanaf 1 december 2021 te zien is op Streamz en Streamz+ en later bij VTM.

Hoe ben je bij “De Kraak” terechtgekomen?

Maarten Goffin, één van de scenarioschrijvers, is een goede vriend van mij; wij hebben samen de documentairefilm “Sideline” [2018] gemaakt, over illegale Afrikaanse voetballers. We hebben daar een aantal jaren aan gewerkt, dus we kenden elkaar heel goed, en we hadden ook een theatergezelschap waarmee we voorstellingen deden. Hij had het scenario van “De Kraak” met Kristof Hoefkens geschreven, en dat is terechtgekomen bij producer Ivy Vanhaecke die mijn debuutfilm “De laatste zomer” [2007] heeft geproduceerd. Zo kwam alles op een redelijk natuurlijke manier samen. Maarten had bij Ivy mijn naam laten vallen, en Ivy dacht, ‘Dat is misschien wel een goed idee.’ Frank [Van Mechelen, co-regisseur] was toen al betrokken bij het project, en het klikte van bij het begin heel goed. Zo is het begonnen.

Voor alle duidelijkheid, toen was er van “Onder Vuur” nog geen sprake?

Dat klopt, dat is pas daarna gekomen.

Kan je de tijdlijn van “De Kraak” even reconstrueren?

Als ik me niet vergis hebben we de reeks drie jaar geleden gedraaid, dat duurde een zestal maanden, gevolgd door de postproductie. De reeks werd intussen al in Duitsland op TV vertoond, op ZDFneo [getiteld “The Bank Hacker”], waar hij het redelijk goed heeft gedaan en goede kritieken heeft gekregen, en nu komt de serie eerst op Streamz en nadien op VTM. Na de postproductie van “De Kraak” zijn dan de eerste gesprekken van “Onder Vuur” begonnen.

Hoe zijn de opnamen van “De Kraak” verlopen? Want met twee regisseurs op de set hadden jullie misschien een specifieke taakverdeling?

We regisseerden elk onze eigen afleveringen, hoewel je dat ook niet letterlijk mag nemen, want je bent afhankelijk van de locaties, of je neemt bepaalde scènes van elkaar over, maar grosso modo hebben we wel onze eigen afleveringen geregisseerd. Ik deed de eerste en de tweede, Frank de derde en vierde, ik de vijfde en zesde, en Frank de zevende en achtste. Ook in de postproductie en de montage hebben we onze eigen afleveringen afgewerkt. We keken natuurlijk wel naar elkaars afleveringen en we gaven feedback, maar qua draaien namen we elk ongeveer tachtig procent van onze afleveringen voor eigen rekening en twintig procent hebben we van elkaar overgenomen in functie van productionele zaken, zoals de locaties, of een aantal scènes die je meeneemt omdat die op dezelfde locatie werden gedraaid.

Ik kan me voorstellen dat de montage een hele klus moet geweest zijn als je daar met pakweg tien uur aan materiaal in de montagekamer binnenkomt.

Dat was een hele boterham, maar op de set hadden we de gewoonte om na een take aan te duiden wat we precies zouden gebruiken. Het was dus niet de bedoeling om bij het monteren van nul te beginnen met alle takes die we hadden, maar van een bepaalde scène of een bepaald shot wilden we bijvoorbeeld het eerste deel van die take, en het tweede deel kwam uit een andere take van dat shot. Dat probeerden we op de set al zoveel mogelijk juist te kaderen. Met die informatie kon de monteur al heel wat doen en hadden we een duidelijke assemblage met de keuzes die we op de set hadden gemaakt. Daar gingen we mee aan de slag; soms keken we eens terug naar de rushes om te zien of we toch niet beter een andere take zouden gebruiken, ook om redenen van continuïteit bijvoorbeeld, maar globaal genomen was dat onze leidraad. Voor elke aflevering die dan moet eindigen op vijftig minuten kwamen we als eerste cut meestal uit op een uur en een kwartier tot anderhalf uur waarmee we verder werkten en puzzelden tot iets dat werkbaar was. Met de feedback van de zender en de producent gingen we dan terug aan de slag om uit te komen op de finale aflevering.

Je had het daarnet over de continuïteit. Met een serie als deze, met de nodige flashbacks, is dat een zeer belangrijke factor, neem ik aan.

Absoluut. Want je zit soms letterlijk acht afleveringen door elkaar te draaien, vanwege de locaties en zo. Ik bereid me altijd zeer goed voor, zowel op de decoupages als op de vertelling, zodat alles heel duidelijk is. Maar op de set, met de snelheid, de hectiek en andere problemen die kunnen opduiken, is het sùperbelangrijk dat je mensen naast je hebt die je erop kunnen wijzen van dit of dat niet te vergeten, zowel binnen een scène als over het verloop van de hele reeks. Je moet een stevig overzicht bewaren over veel verhaallijnen die door elkaar worden gedraaid. Wanneer je als regisseur op de set komt, moet alles dus in je hoofd zitten. Want iedereen komt met al zijn vragen over alles tot bij jou, en het is je taak als regisseur om dat overzicht altijd te behouden. En bij een reeks als deze is dat behoorlijk complex; je moet altijd weten wat zit waar, en waarom dit of dat. Ook qua shots, montage, en opvolging. Dat is een puzzel, maar het is gewoon een kwestie van je goed voor te bereiden, zodanig zelfs dat je het op de set terug kan loslaten en je op een organische manier kan werken. Eens je met je acteurs op de set aan de slag gaat, moet je immers in the moment zijn en daarop werken. Zo kan het een spel blijven tussen de acteurs en de ploeg, en wordt het een soort van dans die je doet, een dans die je ter plekke uitvoert.

Is er iemand geweest die je op dat vlak heeft geboetseerd tot de regisseur die je nu bent?

Er zijn verschillende mensen geweest die mij hebben geboetseerd. Ik ben zelf nog als acteur begonnen, en dat heeft me enorm veel inspiratie opgeleverd. Patrice Toye bijvoorbeeld heeft me getoond hoe je organisch met acteurs kunt omgaan, zij was voor mij zeker een groot voorbeeld. Wanneer ik nu met jonge acteurs werk, zoals met Tijmen Govaerts, of bij “Onder Vuur” met Aimé Claeys of Alessia Sartor, dan grijp ik daar naar terug—nog steeds.

Naast Tijmen Govaerts heb je in “De Kraak” een ensemble van zeer sterke acteurs. Hoe belangrijk was de casting voor je?

Ik was heel blij met deze cast. Er waren een aantal namen die we in ons hoofd hadden en die klopten gewoon, zoals Gène—het stond buiten kijf dat we met hem wilden werken—maar voor de rol van Jeremy hebben we heel uitgebreid gecast, ook voor de rollen die Ella-June Henrard en Manuel Broekman spelen. Het was een zoektocht, maar ook een fijn proces. Casting is niet alleen belangrijk om de juiste acteurs te vinden, maar het is ook de eerste keer dat je je scènes test. Daarom is het ook heel leuk om tijdens een casting iets uit te proberen met een scène die uiteindelijk opduikt in de reeks. Je kan scènes op scherp stellen en zien wat acteurs ermee doen. Hoe maakt hij die scène beter, bijvoorbeeld, of hoe interpreteert hij die? Misschien is het op een manier die je zelf niet hebt gezien, en dan wordt het interessant. Voor het personage van Prins kwam Manuel binnen in de ruimte en hij deed iets met de scène dat ik nog niet had gezien. Hij deed het met een soort van kinderlijkheid en naïviteit, dat ik dacht, ‘Hier zit op één of andere rare manier iets van humor en tragiek in.’ Dan leg je een aantal acteurs vast, acteurs waarvan je denkt, ‘Daar wil ik voor gaan,’ om ze nadien tegenover andere acteurs te zetten, en zo creëer je een spel totdat je op de definitieve cast uitkomt. En dat wordt allemaal ook mee bepaald door de zender, voor alle duidelijkheid. Zij hebben er ook hun mening over, zeker als het gaat over een aantal grotere namen naar verkoopbaarheid toe, bijvoorbeeld. Dat speelt een rol, en dat is heel normaal. Maar bij de voorstellen die Frank en ik hebben gedaan, zeker over de jongere acteurs, daar ging VTM vrij snel mee akkoord.

Kun je stellen dat een groot deel van je werk als regisseur gedaan is als je de juiste acteurs hebt gevonden?

Voor een stuk wel. Je moet het er dan nog wel op de juiste manier en heel de tijd uithalen, en je moet hen blijven uitdagen zodat niemand van hen in routines vervalt. Dus casting is heel belangrijk. Heb je fout gecast en je komt op de set, dan heb je een groot probleem dat je niet meer kan rechtzetten. Dus de juiste acteurs kiezen en vinden, is een heel belangrijk deel van het werk.

Komt er mogelijk een tweede reeks van “De Kraak”?

Niet dat ik weet. Ik zou dat heel fijn vinden, maar ik denk dat men misschien eerst gaat kijken hoe de reeks hier zal lopen.

Wat zijn jouw volgende plannen?

Het tweede seizoen van “Onder Vuur” is opgestart. Daar zijn we nu mee bezig. In maart 2022 beginnen we te draaien. Dat ga ik regisseren met Jonas Baeckeland die net “Cool Abdul” heeft uitgebracht. Ik kijk daar heel erg naar uit.

Hoe kijk je nu terug op “Onder Vuur”?

Ik vind dat altijd moeilijk, en bovendien, het is nog te pril. Ik kan er moeilijk afstand van nemen om er nu al iets over te zeggen. Maar ik weet wel dat de reeks met heel veel passie is gemaakt. Het was heel moeilijk omdat we “Onder Vuur” in volle Corona-tijd hebben gedraaid, en Corona was geen cadeau, dat kan ik je wel zeggen. Daardoor werd het een moeilijk project, maar ook een heel passioneel project, en heel mooi om het te kunnen doen. Ik ben er heel trots op, maar zoals ik al zei, het is voor mij nog te vroeg om er zelf een oordeel over te vellen. Het was ook een hele arena die openging met de wereld van de hulpverlening, en daar heb ik voor mezelf een enorme rijkdom uitgehaald. Bij de VRT waren ze heel blij met de reeks; “Onder Vuur” was gedraaid als een reeks voor donderdagavond, maar ze vonden het zo goed dat ze de serie uiteindelijk naar zondagavond hebben verplaatst. Dus ik ben enorm blij, zowel met “De Kraak” als “Onder Vuur,” twee projecten die met enorm veel passie en liefde voor het vak zijn gemaakt. Ik kan het moeilijk anders omschrijven.

Phone interview,
8 november 2021

“De Kraak” (2021, trailer)

FILM

DE LAATSTE ZOMER (2007) DIR – SCR Joost Wynant PROD Frank Van Passel, Bert Hamelinck, Kato Maes CAM Filip Vandewal ED Antoine Vermeersch MUS Mirabelle Van de Put CAST Bram Van Outryve, Robrecht Vanden Thoren, Gilles De Schryver, Freek Pieters, Laura Verlinden, Celine Verbeeck, Helena Gheeraert

DOCUMENTAIRE

SIDELINE (2018) DIR Joost Wynant PROD Gert Van Berckelaer CAM Joost Wynant, Alexander de Backer, Renaat Lambeets, Gieljan Van Goethem, Brian Moors, Sam Verhaert, Louis Pons, Alexander Van Waes ED Joost Wynant, Gert Van Berckelaer, Thomas Pooters MUS Sturm und Klang

TV – REEKSEN

EN TOEN KWAM ONS MA BINNEN (2014)

TV – MINIREEKSEN

ONDER VUUR (2021), alle 10 afleveringen
DE KRAAK (2021), 4 afleveringen