De legendarische Amerikaanse filmkomiek Harold Lloyd (1893-1971) werd vroeger in één adem genoemd met Charles Chaplin (1889-1977) en Buster Keaton (1895-1966), zijn even illustere collega’s en generatiegenoten. Als filmpioniers (vóór 1920 waren ze reeds gevierde acteurs) lagen ze aan de basis van de komische film en terwijl Chaplin en Keaton om uiteenlopende redenen in de belangstelling bleven, werd het geruime tijd bijzonder stil rond Harold Lloyd.

Zo had de Britse filmhistoricus Kevin Brownlow het ook begrepen; pas nadat hij eerst de driedelige documentaire “Unknown Chaplin” (1983) had gemaakt, gevolgd door “Buster Keaton: A Hard Act to Follow” (1987, ook in drie delen), vervolledigde hij uiteindelijk de reeks met het eendelige “Harold Lloyd: The Third Genius” (1989).

Na bijna tweehonderd shorts van 1913 tot 1921 draaide Harold Lloyd met “Grandma’s Boy” in 1922—een eeuw geleden—zijn tweede van twintig speelfilms; de film werd aangekondigd als ‘His first 5 part feature.’ Zijn talent, veelzijdigheid en originaliteit waren te bewonderen in àl zijn films, en zeker in zijn meest in het oog springende klassiekers als “Safety Last!” (1923), “The Freshman” (1925) en “Speedy” (1928).

In 2008 kwam een 10 schijfjes tellende DVD-box “Harold Lloyd: The Definitive Collection” op de markt, met bijna 30 van zijn films en ruim 4 u. aan extra’s (familiefilms, Lloyd aan het werk, herinneringen, enz.). Dit was zowaar de eerste keer dat men Lloyd in huis kon halen, want zijn films werden voordien nauwelijks op video uitgebracht, en waren nog minder op televisie te zien. ‘Hij vond het vreselijk dat zijn films op televisie zouden worden vertoond met reclamespots tussendoor, dus besloot hij lang geleden de films netjes in zijn kluizen te laten liggen. Zo is er ruw geschat anderhalve generatie geweest die geen enkele Lloyd-film heeft gezien. Daarin is de laatste jaren heel wat verandering gekomen,” vertelde Suzanna Lloyd (geb. 1952) toen ik haar in 2008 bij haar thuis opzocht in Westwood, Californië.

Zij was, en is nog steeds, het brein achter het nalatenschap van Harold Lloyd. Ze staat aan het hoofd van de Harold Lloyd Foundation Trust en beheert het immense foto- en filmarchief dat haar grootvader haar heeft nagelaten. ‘Harold produceerde destijds zelf zijn films,’ vertelde ze, ‘hij was er de eigenaar van, zodat de studio’s niets met het productieproces van zijn films te maken hadden. Zo ben ik dus als beheerder van de Harold Lloyd Trust ook de eigenaar van zijn films en van al de rechten die aan hem zijn verbonden. Als jij morgen een reclamespot voor Coca-Cola wil maken en hem erin wil laten fungeren met een flesje Coca-Cola in zijn hand en hem via digitale bewerking iets wil laten zeggen of iets wil laten doen, dan kom je gewoon naar mij, je moet bij niemand anders aankloppen. Zijn beeltenis, al de rechten en zo, hebben we zelf in handen.’

Suzanne Lloyd, die als kind opgroeide in Lloyds imposante landgoed Greenacres in Beverly Hills (in deze clip vertelt ze daar meer over), kent de films van haar grootvader op haar duimpje. Zij heeft immers mee voor de restauratie gezorgd. Een immense klus waarvoor ze aanklopte bij de UCLA in Los Angeles: de films werden digitaal gerestaureerd en aangezien ze niet allemaal over een muzikale partituur beschikten, moesten ze van een gloednieuwe score worden voorzien. ‘Van zijn complete oeuvre hebben we nog 86 films in voorraad, een deel van zijn one-reelers zijn in de jaren dertig bij een brand in zijn woning verloren geraakt,’ zei ze.

Toen Harold Lloyd in 1971 overleed aan prostaatkanker, sprak hij in zijn testament de wens uit dat zijn toen 19-jarige kleindochter Suzanne de familie zou vertegenwoordigen bij het behartigen van zijn films, zijn beeltenis en zijn nalatenschap. Ze nam de taak op zich en heeft zich er tevens op toegelegd dat Harold Lloyd, de creatieve acteur die ook achter de schermen bijzonder actief was (zonder bijvoorbeeld screen credit als regisseur op te eisen), stelselmatig terug aan het publiek werd geïntroduceerd.

Op het eerste zicht sluit zijn klassiek personage nauw aan bij hetgeen leeft in het collectieve geheugen en waarin Harold Lloyd wordt herinnerd als de komiek met de zwarte bril die in “Safety Last” aan de grote wijzer van een klok bengelt. Het is meteen één van de meest bekende beelden uit de geschiedenis van de stomme film; het personage van ‘The Glasses Character’ werd in 1917 geïntroduceerd in “Over the Fence.” Gedurende zijn carrière als filmacteur, die duurde van 1913 tot 1947, heeft hij het personage van de ambitieuze All-American die het wil maken en voor wie geen obstakel te hoog of te moeilijk is, steeds op verrassende wijze kunnen inkleuren. Suzanne Lloyd: ‘In zijn films speelde hij doorgaans een vriendelijk, bij-de-hands en zeer geanimeerd personage, zeer eigentijds. Charlie Chaplin was de zwerver, hij is niet iemand die kinderen vandaag op straat zouden ontmoeten. Buster Keaton speelde een trieste komiek, en Harold kun je vergelijken met de oudere broer of oom. Hij zag er altijd uit als een normale jongen, netjes gekleed, hij was iemand zonder complexen en zonder franjes. Jongeren zouden zo’n personage niet in vraag stellen. Daardoor is hij tijdloos. Hij speelde het personage wanneer het op zoek was naar een baan, een romance begon, enz.; ook in de 21ste eeuw is dat nog steeds herkenbaar. Hij probeerde zoveel mogelijk zijn personages in een reële situatie te plaatsen: laat hen iets overkomen dat iedereen kan overkomen. Hij schitterde in reality comedy.’ En een film als “The Freshman” past perfect in dit plaatje.

Ondanks zijn onsterfelijkheid op het witte doek kunnen we ons natuurlijk de vraag stellen in hoeverre Harold Lloyd vandaag nog echt gekend is bij het doorsnee filmpubliek, ook al was hij één van de absolute box office toppers uit de jaren twintig die zijn publiek keer op keer in de ban wist te houden met zijn thrilling adventures en zijn unieke combinatie van romantiek, humor en spanning met stunts waarvoor hij meestal zelf tekende. Bovendien staat hij in de geschiedenisboeken vermeld als een komiek, maar hij was in de eerste plaats een acteur. Zijn compaan uit de beginjaren, de legendarische Hal Roach (1892-1992), was eerst acteur in komische films die later als producer voor Lloyd een doorbraak forceerde, ‘want mensen willen altijd eens goed kunnen lachen,’ had Roach nog tegen Lloyd gezegd. In de eerste film met Harold Lloyd als komiek, “Just Nuts” (1915), imiteerde hij vooral Chaplin.

Lloyds versie was evenwel niet zo geslaagd: hij had niet Chaplins briljante komische talent en die perfecte komische timing, zodat hij overschakelde naar een nieuw personage, Lonesome Luke, goed voor ca. 60 shorts van 1915 tot 1917. Geen losse flodderbroek meer à la Chaplin, maar strakke kledij—overal probeerde hij zoveel mogelijk het tegengestelde te zijn van Chaplin. Maar in het personage waren de verwijzingen nog steeds overduidelijk. In zijn zoektocht naar een nieuw personage, deed Harold Lloyd uiteindelijk een geniale vondst: door middel van een bril zou hij een gloednieuw komisch personage creëren. Hij vond zijn eigen identiteit als acteur en kon zich bevrijden van Chaplins overmacht. Geen groteske stunts meer, hij zag er voortaan uit als de man in de straat, als Jan-met-de-pet in een nieuwe en originele creatie die na het verfijnen van zijn act, gags en storylines in de smaak viel bij het enthousiaste publiek, en in die hoedanigheid wordt hij nu, pakweg een eeuw na zijn hoogdagen als Amerikaans filmkomiek, nog steeds herinnerd.

Tot slot, om aan de verzuchtingen van mogelijke filmnostalgici tegemoet te komen, op deze link van de filmwebsite silentlocations.com, alsook op bijhorende YouTube clip—getiteld “Mary, Buster, Charlie, Mary and Doug Were Once Neighbors“—gaat de Amerikaanse filmhistoricus en auteur John Bengston nader in op de exacte locatie van Harold Lloyds woning Greenacres, gelegen vlak aan Benedict Canyon, en waar Charlie Chaplin, Buster Keaton, en Mary Pickford met Douglas Fairbanks woonden in de hoogdagen van hun carrière. Aan de hand van foto’s maakt hij duidelijk dat ze in Beverly Hills op nauwelijks een boogscheut van mekaar woonden.

Westwood, Californië
1 april 2008

1. DVD BOX “HAROLD LLOYD: THE DEFINITIVE COLLECTION”

2. BOEKEN VAN SUZANNE LLOYD

Harold Lloyd: Master Comedian (Jeffrey Vance, Suzanne Lloyd; introduction by Kevin Brownlow)

The image of a bespectacled young man dangling from the hand of a clock on the side of a skyscraper high above a city street is one of the most famous and iconic images of American cinema. However, few know the name of the young man, or know that the image is from one of the classics of silent screen comedy, Safety Last! (1923). That young man, Harold Lloyd (1893-1971), was one of the geniuses of early cinema, and created an impressive body of films that are as fresh today as the day they were filmed.

Now, the extraordinary story of this comic master is brought to life in Harold Lloyd: Master Comedian, a unique illustrated survey of Lloyd’s life and career, recalled by his granddaughter Suzanne Lloyd, who was raised by him, and film historian Jeffrey Vance.

Harold Lloyd’s screen character of the young man with horn-rimmed glasses and toothy smile, an irrepressible go-getter who approached everything with determination and optimism, was the perfect embodiment of youth in the Jazz Age. Lloyd’s so-called Glass Character was a just an ordinary man put in extraordinary circumstances.

But Harold Lloyd was more than just a comedian. He was a master filmmaker who took no credit for his contributions beyond that of an actor and producer, yet controlled every aspect of his productions. Lloyd was an innovative and inventive craftsman, a true perfectionist in his art. This resulted in a body of artistically and financially successful silent feature-length comedies during the 1920s, including Grandma’s Boy (1922), Safety Last! (1923), Girl Shy (1924), The Freshman (1925), The Kid Brother (1927) and Speedy (1928).

Lloyd’s real life paralleled the success-oriented plots of his films: a stage-struck youth in Nebraska and Colorado, he journeyed to Los Angeles to start in films, married his leading lady, Mildred Davis, built Greenacres, one of the most spectacular homes in Beverly Hills, retained his wealth throughout his life, attained the highest office in the Shrine, and pursued varied and fascinating hobbies.

This is the first book to have complete and unfettered access to Lloyd’s archives of personal and professional papers, produced and unproduced scripts, studio records, and scrapbooks. It provides a vivid, behind-the-scenes account of Lloyd’s moviemaking – where he found his ideas, how he developed his elaborate and thrilling comic sequences, and the innovative techniques he and his crew employed. Lively commentaries on each of his features as well as a survey of his early work, accompanied by classic stills and never-before published photographs from the vast archives of The Harold Lloyd Trust, portray the truly extraordinary life and career of one of the most important comedians in film history.

JEFFREY VANCE is a film historian and an authority on silent film comedy. He collaborated on two books on Chaplin: Wife of the Life of the Party with Lita Grey Chaplin, and Making Music With Charlie Chaplin with Eric James, as well as Abrams’s Buster Keaton Remembered with Eleanor Keaton. Vance has been involved in the presentation and the restoration of many silent films, including the Harold Lloyd films on behalf of The Harold Lloyd Trust. He earned an M.A. degree in English literature from Boston University and lives in Los Angeles. SUZANNE LLOYD is the granddaughter of Harold Lloyd and the sole trustee of The Harold Lloyd Trust. She was executive producer of the documentary Harold Lloyd: The Third Genius, and author of 3-D Hollywood, a collection of her grandfather’s stereo photography. She lives in Westwood, California, with her two children.

Hardcover, dust jacket – 239 pp., index – Dimensions 30 x 23 cm (11,8 x 9,1 inch) – Weight 1.630 g (57,5 oz) – PUBLISHER Harry N. Abrams, Inc., New York, New York, 2002 – ISBN 0-8109-1674-6

3-D Hollywood: A Spectacular Collection of Never-Before-Seen Photographs of Hollywood Stars Reproduced in Stunning 3-D (Edited by Suzanne Lloyd Hayes; photographs by Harold Lloyd)

After he retired from the screen in the 1930s, silent film comedian Harold Lloyd was free to pursue his favorite hobby, photography. Beginning in the mid-1940s, Lloyd spent more than two decades using a 3-D camera to take pictures of his friends and neighbors – among them Bob Hope, Gary Cooper, Alan Ladd, Richard Burton, Dick Powell, Roy Rogers, eighteen-year-old Candice Bergen, Humphrey Bogart and Lauren Bacall, and many others. Among these photos are more than a dozen striking unpublished pictures of Marilyn Monroe, some of them taken at Lloyd’s magnificent Beverly Hills estate, Greenacres. All of the photos in the book are reproduced in vivid 3-D.

The photos have been chosen by Suzanne Lloyd Hayes, Lloyd’s granddaughter, who grew up with her grandparents and who provides a foreword recalling her grandfather’s passionate dedication to his photography.

SUZANNE LLOYD HAYES grew up at Greenacres, the Beverly Hills home of her grandparents Harold and Mimi Lloyd. She lived there until her grandfather’s death in 1971. Since his death, she has been restoring his films and cataloging his photographs. She was the executive producer of a documentary about her grandfather, Harold Lloyd: The Third Genius, which was shown on the American Masters series on PBS and was nominated for an Emmy Award. Ms. Hayes lives in Beverly Hills with her husband and two children.

Hardcover, dust jacket – 95 pp. – Dimensions 26 x 26,5 cm (10,2 x 10,4 inch) – Weight 784 g (27,6 oz) – PUBLISHER Simon & Schuster, New York, New York, 1992 – ISBN 0-671-76948-0

Harold Lloyd in “Safetly Last” (1923)