In het kader van 7 Dagen Sociale Film verdiept het Filmhuis Klappei in Antwerpen zich van 21 tot en met 27 november in een aantal sociale films en documentaires die het afgelopen jaar niet meteen aan bod kwamen in de grote zalen. De openingsavond van het Festival vond plaats in de Antwerpse Bibliotheek Permeke waar de jaarlijkse Prijs van Verdienste, uitgereikt door de Vereniging van de Vlaamse Filmpers, bestemd was voor regisseur en scenarioschrijver Stijn Coninx. Als cineast, en ook co-scenarist, van “Daens” (1992), een proletarisch meesterwerk dat destijds werd genomineerd voor een Oscar in de categorie Beste Niet-Engelstalige Film, is het geen verrassing dat de uiterst veelzijdige Coninx in het kader van de sociale film wordt gelauwerd.

VVF-voorzitter Lukas De Vos prees in zijn speech Coninx’ onmiskenbaar talent, en ging dieper in op het belang van “Daens” en de erfenis die de film heeft nagelaten, alsook op de voortrekkersrol die Stijn Coninx heeft gespeeld bij de uitstraling en de internationale erkenning van de Vlaamse film. Hij stelde dat ‘de regisseurs van vandaag, van Erik Van Looy tot Peter Brosens, van Jan Verheyen tot Lukas Dhont, van Michaël R. Roskam tot Fien Troch, van Felix van Groeningen tot Eva Cools, schatplichtig zijn aan het frontwerk van Stijn Coninx.’

“Daens” (1992, trailer)

Nadat hij zijn carrière als regisseur begon met “Hector” (1987) en “Koko Flanel” (1989), twee daverende Urbanus-komedies en kaskrakers van formaat, veranderde Coninx het geweer van schouder met films als “Daens” en “Licht” (1998). Met “Verder dan de Maan” (2003) maakte hij een kinderfilm en “Ay Ramon!” (2015) was een Sinterklaasparabel. In navolging van “Daens” kwamen nog andere biografische werken zoals “Soeur Sourire” (2009) met Cécile de France in de rol van Jeannine Deckers, “Marina” (2013) met Matteo Simoni die in de huid kroop van Rocco Granata, en het dramatische “Niet Schieten” (2018) dat bij het afgelopen Filmfestival van Oostende de twee belangrijkste publieksprijzen wegkaapte.

Deze film was een reconstructie van een aanslag die de bende van Nijvel pleegde op een grootwarenhuis in Aalst, en legde de nadruk op het verwerkingsproces van de nabestaanden en de slachtoffers; “Niet Schieten” werd dan ook de openingsfilm van 7 Dagen Sociale Film.

Nu de VVF met Stijn Coninx andermaal een Vlaams filmmonument had uitgekozen voor de Prijs van Verdienste, ook gekend als de Gulden Mira, treedt hij bij deze in de voetsporen van de vroegere laureaten, met name Frans Weisz (2002), Roel Van Bambost (2003), Marion Hänsel (2004), Jan Decleir (2005), Robbe De Hert (2006), Jacqueline Pierreux (2007), Fernand Auwera (2008), Chris Lomme (2009), Gène Bervoets (2010), Marilou Mermans (2011), Roland Verhavert (2012), Raoul Servais (2013), Harry Kümel (2014), Nouchka van Brakel (2015), Associate Directors (2016), Ken Loach (2017) en Johan Leysen (2018).

Bij het zien van al deze namen zou je denken dat iedereen die wat betekent in de Vlaamse film meteen ook de prijs krijgt, maar niets is minder waar. Eén van de voorwaarden is dat de laureaat een betekenisvolle bijdrage moet geleverd hebben aan de Nederlandstalige film. En op dat vlak is Stijn Coninx een meer dan terechte laureaat.

In zijn dankwoord zei hij dat het een heel bijzondere eer was om de prijs in ontvangst te mogen nemen, omdat de filmpers ook een soort van spiegel is voor regisseurs: “De pers is als een prof of een jury voor filmstudenten, en in de loop van je parcours bouw je er een relatie mee op. En daarom vind ik het ook zo belangrijk om deze erkenning te krijgen. Als regisseur is het altijd een enorm voorrecht om verhalen te mogen vertellen. In het kader van de sociale film ben ik gedurende verschillende jaren ook voorzitter geweest van Een Hart voor Limburg dat zich inzet voor kansarmoede, en achter de schermen ben ik veel bezig met projecten zowel in Ethiopië als in Nicaragua.”

Parallel met die noodzaak is er ook een vraag naar filmkomedies. Daarover zegt hij: “Dikwijls zoekt men een middel om de ernst te compenseren. Mijn kinderen vragen thuis soms wel eens, ‘Papa, kun je nu eens heel even serieus zijn?’ Vandaar zijn er zowel komedies als ernstige films, en ik heb als afwisseling in al die jaren ook de afleveringen van “Het Peulengaleis” [1999] mogen regisseren—de grote nonsens en een geweldige afwisseling met de bittere ernst—en dat is nodig: die lach bewaren en dan soms de kans krijgen om ernstige verhalen te vertellen. Het doet me plezier dat het de mensen ook bereikt.”

Naast de keuze van de VVF om Stijn Coninx in de bloemen te zetten, koos de publieksjury van 7 Dagen Sociale Film voor “Girl” van Lukas Dhont als de Beste Sociale Film.

Bibliotheek Permeke, Antwerpen
21 november 2019

FILMS

HECTOR (1987) DIR Stijn Coninx PROD Erwin Provoost, Jos van der Linden SCR Stijn Coninx, Urbanus, Walter Van Den Broeck CAM Willy Stassen ED Kees Linthorst MUS Jan de Wilde CAST Urbanus, Sylvia Millecam, Frank Aendenboom, Herbert Flack, Marc Van Eeghem, Hein van der Heijden, Ann Petersen, Yvonne Verbeek

KOKO FLANEL (1990) DIR Stijn Coninx PROD Erwin Provoost SCR Stijn Coninx, Urbanus, Alain Berliner, Sofie Fabri, W. L. Luk Janssen CAM Willy Stassen MUS Dirk Brossé CAST Urbanus, Bea Van Der Maat, Willeke van Ammelrooy, Herbert Flack, Jan Decleir, Ann Petersen, Koen Crucke, Yvonne Verbeeck

DAENS (1992) DIR Stijn Coninx PROD Dirk Impens, Dave Schram, Jean-Luc Ormières, Hans Pos, Maria Peters SCR Stijn Coninx, François Chevalier (boek, Louis Paul Boon) CAM Walther van den Ende ED Ludo Troch MUS Dirk Brossé CAST Jan Decleir, Linda van Dijck, Johan Leysen, Gérard Desarthe, Antje de Boeck, Michael Pas, Julien Schoenaerts, Karel Baetens, Herbert Flack, Matthias Schoenaerts

LICHT (1998) DIR Stijn Coninx PROD Dirk Impens, Petter J. Borgli SCR Heleen van der Laan, Jean van de Velde (boek, Heleen van der Laan) CAM Theo Bierkens ED Ludo Troch MUS Dirk Brossé CAST Francesca Vanthielen, Joachim Król, Rick Engelkes, Reidar Sørensen, Rodney Beddal, Marit Bolling, Karin Lunden

VERDER DAN DE MAAN (2003) DIR Stijn Coninx PROD Jan Roekens, Sophie Schoukens, Els Vandevorst, Joachim Ortmanns, Peter Aalbæk Jensen SCR Jacqueline Epskamp CAM Walther van den Ende ED Ludo Troch MUS Henny Vrienten CAST Johanna Ter Steege, Huub Stapel, Neeltje de Vree, Dirk Roofthooft, Wim Opbrouck, Peter Van den Begin, Jaak Van Assche

SOEUR SOURIRE (2009) DIR Stijn Coninx PROD Marc Sillam, Eric Heumann SCR Stijn Coninx, Ariane Fert, Chris Vander Stappen CAM Yves Vandermeeren ED Philippe Ravoet MUS Bruno Fontaine CAST Cécile de France, Sandrine Blancke, Chris Lomme, Marie Kremer, Jo Deseure, Jan Decleir, Filip Peeters, Johan Leysen

MARINA (2013) DIR Stijn Coninx PROD Peter Bouckaert SCR Stijn Coninx, Rik D’Hiet CAM Lou Berghmans ED Philippe Ravoet MUS Michelino Bisceglia CAST Matteo Simoni, Evelien Bosmans, Luigi Lo Cascio, Donatella Finocchiaro, Warre Borgmans, Chris Van den Durpel, Christian Campagna, Jan Bijvoet, Jurgen Delnaet, Wim Willaert, Rocco Granata

AY RAMON! (2015) DIR Stijn Coninx PROD Nele Hendricks SCR Hugo Matthysen CAM Wim Le Compte ED David Verdurme CAST Jan Decleir, Frans Van der Aa, Pieter Embrechts, Els Dottermans, Lucas Van den Eynde, Adriaan Van den Hoof, Evelien Bosmans, Matteo Simoni, Tom Van Dyck, Warre Borgmans

NIET SCHIETEN (2018) DIR Stijn Coninx PROD Peter Bouckaert SCR Stijn Coninx, Rik D’Hiet CAM Danny Elsen ED Philippe Ravoet MUS Alexander Reumes, Jorrit Kleijnen CAST Jan Decleir, Viviane de Muynck, Jonas Van Geel, Mo Bakker, Kes Bakker, Charlotte De Bruyne, Inge Paulussen, Louis Talpe, Elke Van Mello, Zita Wauters, Tom Van Dyck, Ann Tuts, Lucas Van den Eynde, Nico Sturm, Wouter Hendrickx, Jurgen Delnaet, Iwein Segers

SINTERKLAAS EN DE WAKKERE NACHTEN (2018) DIR Stijn Coninx PROD Erik Hendriks SCR Hugo Matthysen CAM Danny Elsen ED David Verdurme MUS Hugo Matthysen, Ronny Mosuse, Aram Van Ballaert CAST Jan Decleir, Warre Borgmans, Evelien Bosmans, Els Dottermans, Lucas Van den Eynde, Karlijn Sileghem, Pieter Embrechts, Adriaan Van den Hoof, Frans Van Der Aa, Jonas Van Geel