De 46ste editie van Film Fest Gent heeft dit jaar hulde gebracht aan actrice Geraldine Chaplin (geb. 1944) met een Lifetime Achievement Award, ook bekend als de Joseph Plateau Honorary Award, verwijzend naar de in België geboren Joseph Plateau (1801-1883), een pionier in het creëren van de illusie van bewegende beelden met een animatie-apparaat dat hij de phenakistiscoop noemde, een beeltenis die ook wordt weergegeven op de onderscheiding.

Wim De Witte, programmadirecteur van het Festival, was op zondag 13 oktober in Kinepolis Gent ceremoniemeester van dienst toen hij zijn lofrede voor Geraldine Chaplin voorlas en zei dat Film Fest Gent dolblij, trots en bevoorrecht was om haar als eregaste te mogen verwelkomen: ‘Je aanwezigheid op dit festival brengt filmgeschiedenis naar Gent. De uitstraling van je vader Charlie Chaplin, een van de meest ingenieuze acteurs en regisseurs aller tijden, omringt je nog steeds. We willen van de gelegenheid gebruik maken om zijn nalatenschap en oeuvre in de belangstelling te houden. Hij maakt immers deel uit van ons werelderfgoed. Maar door te verwijzen naar je vader, willen we je eigen bijdrage aan het medium film zeker niet minimaliseren. De naam Chaplin heeft misschien wel veel deuren voor je geopend, maar een naam alleen kan niet zorgen voor carrière van meer dan vijftig jaar en een filmografie met meer dan honderdvijftig titels. Sommige van deze films hebben geschiedenis geschreven en behoren tot de beste films ooit gemaakt. Het begon allemaal met “Limelight” [1952]. Daarna, na een korte pauze in de wereld van het ballet, koos David Lean je om Tonya te spelen in “Doctor Zhivago” [1965]. Je was geliefd bij het publiek en je vader zelf werd je grootste fan. Hij maakte een bocht van honderdtachtig graden, aangezien hij alleen maar hoopte dat zijn kinderen een fatsoenlijk beroep zouden kiezen—acteren hoorde daar zeker niet bij.

“Doctor Zhivago” (1965, trailer)

Tijdens de opnamen van “Doctor Zhivago” ontmoette je Carlos Saura en samen hebben jullie films van onschatbare waarde gemaakt die zowel de Franse als de Spaanse cinema hebben verrijkt. In mei 1968 stond je mee op de barricade in Cannes en was je deels mee verantwoordelijk voor het vroegtijdige einde van het Festival dat jaar, uit solidariteit met de protesterende menigte in Frankrijk, ook al betekende het dat door deze actie de première van jullie eerste film, “Pepermint Frappé” [1967], werd geannuleerd. Je passie en talent bloeiden volledig open in Saura’s films waaronder “Cría Cuervos” [1976] en “Ana y los Lobos” [1973, ook bekend als “Ana and the Wolves”]. De lijdensweg en de zoektocht van je personages hebben het publiek vanaf het begin geraakt.

Je talent bleef niet onopgemerkt in de Amerikaanse filmwereld. Al snel ging je aan de slag met Robert Altman, Martin Scorsese—om er maar twee te noemen. In feite heb je op elk continent een thuis gevonden en dit wordt bevestigd door de lange lijst van regisseurs waar je mee hebt samengewerkt, van Jodie Foster, Pedro Almodóvar, Claude Lelouch tot Jacques Rivette, Jane Birkin, Alain Resnais, J. A. Bayona en het Belgische regisseursduo Peter Brosens en Jessica Woodworth. In “The Barefoot Emperor” speelde je, overigens niet voor het eerst, een dubbele rol, maar je bent al grotere uitdagingen aangegaan, zoals in “Chaplin” [1992] van Richard Attenborough toen je je eigen grootmoeder hebt gespeeld.

Liefste Geraldine, je hebt ooit opgemerkt dat het ballet je had verlaten. Maar dat kan niet worden gezegd van de filmwereld. Je bent nooit in de steek gelaten door de filmwereld en je hebt ons, je publiek, nooit opgegeven. Daarvoor danken we je.

In de afgelopen jaren heb je er niet voor teruggedeinsd om je leeftijd te tonen. Meerdere keren heb je gezworen dat regisseurs je tegenwoordig enkel maar casten voor je rimpels. Sta me toe deze wijsheid met je te delen: rimpels alleen kunnen niet acteren. De persoon àchter het gerimpelde gelaat telt. En die persoon is ongetwijfeld nog steeds uiterst professioneel en getalenteerd. Wij van Film Fest Gent kunnen alleen maar hopen dat je nog vele jaren blijft zoals je bent. Als erkenning voor je onbetwistbare en belangrijke bijdrage aan film, willen we je eren door je de Joseph Plateau Honorary Award te overhandigen. En zo komt de filmgeschiedenis vanavond samen door de namen Plateau en Chaplin bij elkaar te brengen. Bedankt dat je hier bent, Geraldine Chaplin.’

Vervolgens stapte Geraldine Chaplin met een brede glimlach het podium op om haar prijs in ontvangst te nemen en op haar eigen, typerende en bijzonder spontane manier, zei ze: ‘Heel erg bedankt. Wat een grote eer en een voorrecht om deze onderscheiding hier in Gent of all places te mogen ontvangen. Ik bedoel, ik was hier nog nooit geweest, maar mijn ouders kwamen hier vaak. Ze gingen geregeld op post-huwelijksreis naar Gent; mijn vader dacht dat iedereen naar Brugge ging, maar Gent was the real thing. Elke keer dat ze thuiskwamen, liet mijn moeder haar home movies zien, dus ik heb het gevoel dat ik Gent ken, omdat ik het in zoveel van haar films heb gezien. We gingen dan allemaal na het eten samen zitten om naar de films te kijken en we wisten allemaal toen we Gent zagen dat er vroeg of laat, meestal vroeg, een broertje of zusje zou bijkomen, omdat bij ons de baby’s uit Gent kwamen [lacht]. Dus nu vanavond heb ik mijn nieuwe baby, en vooral deze nieuwe baby, deze nieuwe film die jullie gaan zien [“The Barefoot Emperor”], een ongelooflijke en een prachtige, prachtige baby, en hij is al geboren. Ik denk niet dat ik nog meer baby’s zal krijgen—wie weet… Gent… [lacht]. Heel erg bedankt en geniet van de film, hij is geweldig!’

Diezelfde avond werd op het Festival naast haar nieuwste film “The Barefoot Emperor” ook nog “Ana y los Lobos” vertoond, met na afloop van beide films een Q&A met Geraldine Chaplin.

Film Fest Gent
13 oktober 2019