De eerste keer dat ik Al Pacino op de planken aan het werk zag, was in de zomer van 1977 toen hij op Broadway de titelrol speelde in het theaterstuk “The Basic Training of Pavlo Hummel.” Ik had het voorrecht om te kunnen plaatsnemen op de eerste rij (gereserveerde plaatsen weliswaar), en het was een unieke ervaring om deze jonge dynamische talentbom live aan het werk te kunnen zien. Maar de man, die eerder al schitterde in films als “Me, Natalie” (1969), “The Panic in Needle Park” (1971), “The Godfather” (1972), “Scarecrow” (1973), “Serpico” (1973), “The Godfather, Part II” (1974) en “Dog Day Afternoon” (1975)–die hem vier opeenvolgende Oscar- en Golden Globe nominaties bezorgden, was toen al met stip één van mijn uitgesproken filmhelden.

Waarom? Heel simpel, hij was Michael Corleone, of Frank Serpico, of Lion in “Scarecrow” en Sonny in “Dog Day Afternoon.” Zijn frisse, inspirerende en innovatieve acteerstijl—zijn handelsmerk van bij het begin—en de grote verscheidenheid van intrigerende personages die hij sinds zijn allereerste films tot leven bracht, katapulteerden hem tot een ster van formaat. En nu, meer dan vier decennia later, is Al Pacino (geb. 1940) nog steeds één van de grootste, meest talentvolle, meest veelzijdige en meest iconische acteurs van het witte doek.

Toen de American Cinematheque in maart aankondigde dat een doordeweekse screening van “City Hall” (1996) in het Aero Theatre in Santa Monica zou worden gevolgd door een Q&A met hoofdrolspeler Al Pacino en regisseur Harold Becker, wist ik dat het unieke gelegenheid zou zijn om hem voor de tweede en laatste keer—daar ga ik van uit—op een podium te zien verschijnen, ofschoon hij dan deze keer uitsluitend de spilfiguur zou worden van een panelgesprek onder de vorm van een veredelde Q & A. Maar daar kon ik perfect mee leven.

Ofschoon Harold Becker altijd een uiterst veelzijdig en gereputeerd cineast is geweest, het is niet te verwonderen dat de meeste vragen gericht waren aan Al Pacino. Bovendien was de audio van Harold Becker van erg povere kwaliteit—wat een gemiste kans!—vooral gelet op het feit dat deze kranige en inmiddels 90-jarige veteraan eerder nog films had gemaakt als “The Onion Field” (1979) en Pacino ook nog had geregisseerd in “Sea of Love” (1989).

Maar goed, de neerslag hieronder is een ietwat gecondenseerde en verknipte versie van Al Pacino’s antwoorden en reacties.

Mr. Pacino, jij en Harold hadden beiden een goede en succesvolle samenwerking met “Sea of Love.” Kan je je nog jullie eerste gesprekken herinneren toen jullie begonnen met de voorbereidingen van “City Hall”?

Wel, er was eerst iemand anders voorzien, ik was niet de eerste keuze. Ik heb het je nooit vergeven, Harold [lacht]. Hij was een groot acteur, zeer bekend ook, en om één of andere reden was het niet doorgegaan. Maar ik kende Harold en zijn manier van werken, en het was ook zeer interessant om te kunnen acteren aan de zijde van John Cusack. We hadden een goed scenario en een goede film, maar ja, dat is Harold! Vergeet niet dat hij de man is die ook “The Onion Field” heeft gemaakt! [Applaus in de zaal.] Intussen is het al heel lang geleden dat ik “City Hall” nog heb gezien, maar ik herinner me dat ik het een zeer goede film vond, net als “Sea of Love.” En als ik nu van de film enkele fragmenten terugzie, dan valt het me op hoe goéd de film is geregisseerd, veel beter dan ik me herinner. Maar dat heeft misschien met mijn geheugen en mijn leeftijd te maken. Voordat we aan de film begonnen, had ik met enkele burgemeesters van New York gesproken, zoals Ed Koch [burgemeester van 1978-1989] en Rudy Giuliani [1994-2001]. Ken je die scène nog wanneer ze naar die carrousel kijken, en ik wacht in de hal, een beetje voorover gebogen? Dat is zoals Giuliani! Ik vond het heel boeiend om deze burgemeesters te leren kennen en zoveel over de stad te kunnen leren.

“City Hall” is één van de belangrijke films over New York uit de voorbije dertig jaar. Hoe moeilijk was het om een grootstad als deze een film op te nemen? Was het echt nodig om er zoveel moeite en tijd aan te besteden?

New York geeft je gewoon enorm veel energie!

Iedereen in de film is grandioos, tot in de allerkleinste rollen. Dat is wel heel opmerkelijk?

Ja, maar weet je, wat je zegt doet me denken aan dat verhaal van een acteur die al lange tijd niet meer heeft gewerkt, hij ziet het niet meer zitten, en ten einde raad gaat hij naar zijn agent die hem zegt, ‘Ik heb een rol voor je!’ En de acteur, ‘Echt waar??’ ‘Het is een kleine rol, je moet maar één zin zeggen, het is een toneelstuk en je moet vanavond beginnen.’ ‘En wat moet ik dan zeggen?’ ‘Je moet gewoon zeggen, is that a bomb right here?’ Dus de man neemt de trein, en ondertussen is hij zijn zin aan het oefenen… Is that a bomb right here? Is that a bomb right here? Hij blijft de zin keer op keer herhalen, en wanneer hij ’s avonds in het theater aankomt, is hij bijna te laat. ‘Waar ben je al die tijd gebleven?!’ ‘Ah, er was iets gebeurd op de trein!’ zegt hij. En hij doet vlug zijn outfit aan die klaarligt, en ondertussen blijft hij herhalen… Is that a bomb right here? Is that a bomb right here? Wanneer hij backstage klaarstaat, wordt hij op het podium geroepen wanneer hij moet opkomen. Daar staat hij dan ineens voor een volle zaal en boom! Hij hoort daar een enorme explosie, en roept meteen, ‘What the f*ck was that!’ [Lacht].

Een zeer opmerkelijke tafereel in “City Hall” is je monoloog tijdens de begrafenisscène. Hoe heb je dat gedaan? Hoe heb je die voorbereid?

We hadden twee versies, weet je nog, Harold? Ik dacht gewoon, zou ik kunnen doen wat burgemeesters doen in zulke situaties, wanneer ze in hun speech helemaal tot leven komen? Vandaar dat het wat prekerig overkomt, en ik weet nog toen ik die scène deed, Harold liet me gewoon doen. Dat vond ik geweldig aan hem. Maar tot op de dag van vandaag weet ik nog altijd niet of deze versie de beste was.

Je slotscène met John Cusack is ook heel sterk.

Die was prachtig geschreven en geregisseerd, met al de droefheid en de tragedie.

Die scène is ook heel kenmerkend voor je. Hoe vergelijk je dit met je werk in films als “Dick Tracy” [1990] of “The Devil’s Advocate” [1997]?

Als je naar de film kijkt, ga je merken waarom ik zo acteerde in de kerkscène, terwijl in het slot met John Cusack, daar was de aanpak totaal verschillend. Ik vertrek meestal vanuit het scenario, en ik weet dat humor in sommige gevallen wordt gewaardeerd, maar niet altijd. Soms vind ik het een goed idee, maar ook niet altijd. Maar als het nodig is, dan doe ik het gewoon. En de mogelijkheid om daarmee te spelen is meestal ook terug te vinden in het scenario.

Wie zijn je favoriete regisseurs waarmee je tot dusver hebt gewerkt? Francis Ford Coppola, Quentin Tarantino…

…en Martin Scorsese! [“The Irishman,” nu in postproductie, is Pacino’s eerste Scorsesefilm]. Ik heb heel veel geluk gehad om met deze mensen te mogen werken, maar het is heel moeilijk voor mij om te zeggen wie mijn favoriete regisseur is. In mijn beginjaren werkte ik ook met Sidney Lumet [“Serpico,” 1973; “Dog Day Afternoon,” 1975], en hij oefende vaak de scènes in met de acteurs in groep. Zijn manier van werken was ook heel goed. Toen we de openingsscène van “Dog Day Afternoon” deden—de bankoverval—zei hij, ‘Eerst ga je naar daar, dan doe je dat, en dan ga je daarheen.’ Hij hield je altijd aan het werk, je was altijd bezig. En als je zijn aanwijzingen opvolgde, dan was het alsof je die bank echte overviel. Je zat er middenin, dat was zijn visie. Maar ik werkte natuurlijk ook graag met Coppola, dank zij hem raakte ik bekend. Hij was de enige die me in “The Godfather” [1972] wilde, hij heeft echt zijn nek uitgestoken voor mij. De anderen wilden me liefst van al ontslaan.

Veel van de regisseurs waar je mee hebt gewerkt hebben een verschillende stijl, een verschillende aanpak. Wat zoek jij precies in een regisseur, wat doet jou het best presteren?

Soms weet je niet eens hoe een regisseur het beste in je naar boven haalt, maar ik had wel alle vertrouwen in Harold. Maar je weet gewoonweg dat het lukt als je met zulke regisseurs werkt, zoals Warren Beatty bijvoorbeeld—veel mensen weten niet eens meer dat ik met hem heb gewerkt met “Dick Tracy.” Zulke regisseurs brengen een zekere gevoeligheid naar boven die aanstekelijk werkt, en ongeacht wat je doet, ze ‘voeden’ je als het ware. Het is heel bevrijdend om met zulke mensen te kunnen samenwerken. Ik heb zopas een film gemaakt met Quentin Tarantino [“Once Upon a Time in Hollywood”], een onvergetelijke ervaring was dat. En ook, “City Hall” hebben we in vijftien weken opgenomen, en wat je op het scherm ziet, dat zijn ook echt vijftien weken. Ik bedoel maar, het is moeilijk om een film te maken in vijf weken. Soms lukt het wel, maar een opnameschema van vijf weken… Waar ben ik nu allemaal over bezig? [Lacht.] Weet je wat het is? Je begint te denken aan je films en verschillende andere zaken, maar daar ga ik niet verder op in, want dan zou ik namen moeten noemen, dus als ik eraan denk… Ik weet niet wat hier aan het vertellen ben [lacht].

Wat is je favoriete rol tot dusver?

Well, you have me there. Alle personages zijn verschillend, er zijn zoveel facetten en zoveel componenten die een personage mee vorm geven. Als je over films praat—het is moeilijk te zeggen, maar ik weet dat “Scarface” [1983] een interessante film is, hij heeft zoveel te vertellen en na al die jaren staat hij er nog steeds. Dat maakt het boeiend voor mij, met films te blijven maken kan je iets opbouwen. En “City Hall” is een bijzonder intelligente film.

Welk advies zou je minder ervaren regisseurs willen geven?

Geef de acteurs een goed scenario. Het is altijd goed om te weten wie je regisseur wordt, maar uiteindelijk is het scenario, het geschreven woord, van enorm groot belang. Althans, zo werkt het bij mij. Ik kreeg destijds “Star Wars” aangeboden, maar heb het geweigerd omdat ik het niet begreep! Ik bedoel maar, toen was het wel innovatief en baanbrekend werk, maar ik wist niet waarover het ging. Ik liet het scenario toen lezen aan een vriend en een goeie mentor van me, en vroeg hem, ‘Kun jij het eens lezen? Ze willen me er een fortuin voor betalen, but I don’t get it.’ En dus heeft hij gelezen, hij belde me nadien en zei, ‘Oh Al, I don’t get it!’ [Lacht.]

En wat zou je jonge acteurs als goede raad meegeven?

Indien acteren hetgeen is dat je echt wil doen, probeer het gewoon te doen, doe dan ook. En als het voor je haalbaar is, geen rol nastreven enkel om te kunnen werken. Ik bedoel, je kan een rol aanvaarden om te kunnen werken en het kan leiden naar meer werk. Maar er is méér dan enkel het werk: je moet in jezelf dingen kunnen terugvinden die je de moed en de kracht geven en die je personages kunnen verrijken. Ik zal je een voorbeeld geven. Toen ik negentien of twintig jaar was, wilde ik geen audities doen. Ik maakte geen afspraken met agents. Ik stond gewoon aan hun deur. ‘En wat heb jij zoal gedaan?’ vroeg ze dan. ‘Wat bedoel je, wat heb ik gedaan, ik ben hier in je kantoor!’ Dus ik was daar wel, maar verder wist ik niet wat ik moest doen. Maar als je naar een auditie gaat en je vertelt een grap, zoals Is that a bomb right here, dat is een idee. Bij audities krijg je soms teksten die je moet lezen die helemaal niet interessant zijn, en wat moet je daar dan mee? En daarom zei ik dan, ‘Excuseer, maar ik heb iets voorbereid.’ ‘Je hebt iets voorbereid?’ En dan barstte ik uit in iets van Eugene O’Neill of van Shakespeare, ze dachten dat ik gek was en ik kreeg de rol dus niet. Maar ik kan je zeggen, als je duidelijk maakt dat je de rol niet wil, dan zou je hem wel eens kunnen krijgen.

Hoe oud was je toen je besloot om acteur te worden?

Heel jong. Op school was ik altijd aan het acteren—mijn bijnaam was ‘de acteur.’ Ik draafde maar door, zonder echt goed en wel te beseffen wat ik deed, ik was er gewoon mee aan het spelen, zonder me te realiseren wat ik ermee wilde doen. En toen ik voor het eerst in een toneelstuk terecht kwam, iets klein en onbenulligs in New York, en ik stond daar op het podium mijn dialoog te zeggen, toen gebeurde er iets in mij. Ik dacht, ‘Dit is iets dat ik graag wil doen, want door een personage te spelen, kan ik mijn stem laten horen.’ Dat was het, meer niet. En ik wist niet of ik goed of slecht was, ik wist evenmin of ik talent had, dat maakte niet uit. Maar wel, van zodra ik wist dat hoe mijn personage functioneerde, had ik ook de mogelijkheid om mezelf op een creatieve manier uit te drukken.

Wanneer ga je nog eens in een toneelstuk te zien zijn?

Geen idee, ik ben nu bezig met een serie voor Amazon, getiteld “The Hunt.” Ik ben er al even mee bezig en als ik dat overleef, hoop ik een toneelstuk te vinden waar ik mijn tijd en energie aan wil wijden. Het is niet gemakkelijk om een geschikt theaterstuk te vinden, maar je weet nooit.

In “Bobby Deerfield” [1977] deed je een imitatie van Mae West. Zou je die nog eens willen doen?

Weet je, “Bobby Deerfield” is mijn favoriete film, ofschoon niemand hem goed vond en hij slechte kritieken kreeg. Maar hij werd gemaakt in een bepaalde periode in mijn leven, en wat me toen bezighield, kwam ook tot uiting in die film. Mensen hadden me bekritiseerd voor die scène van Mae West, want ze zeiden, ‘Waarom acteert hij als Mae West?’ Maar het personage dat ik speelde had het niet gemakkelijk, hij herinnerde zich niet alles, en de echte emotie lag erin of hij zich kon herinneren hoe het was wanneer hij Mae West speelde. Mijn personage kon zich zijn verleden niet helemaal herinneren, en hij geraakte niet vooruit. Hij probeerde, hij deed zijn best, en het meisje wist dat. Het was een zeer emotionele scène om te spelen. Ik weet niet of ik het nu zou kunnen. Maar als je me enkele ogenblikken geeft… [lacht].

Santa Monica, Californië
27 maart 2019

“Bobby Deerfield” (1977, trailer)

FILMS

ME, NATALIE (1969) DIR Fred Coe PROD Stanley Shapiro SCR A. Martin Zweiback (verhaal, Stanley Shapiro en A. Martin Zweiback) CAM Arthur J. Ornitz ED Sheila Bakerman, John McSweeney Jr. MUS Henri Mancini CAST Patty Duke, James Farentino,  Salome Jens, Elsa Lanchester, Martin Balsam, Bob Balaban, Al Pacino (Tony), Ann Thomas

THE PANIC IN NEEDLE PARK (1971) DIR Jerry Schatzberg PROD Dominick Dunne SCR Joan Didion, John Gregory Dunne (boek, James Mills) CAM Adam Holender ED Evan A. Lottman CAST Al Pacino (Bobby), Kitty Winn, Alan Vint, Richard Bright, Keil Martin, Michael McClanathan, Raul Julia, Rutanya Alda

THE GODFATHER (1972) DIR Francis Ford Coppola PROD Albert S. Ruddy SCR Francis Ford Coppola, Mario Puzo (boek, Mario Puzo) CAM Gordon Willis ED William Reynolds, Peter Zinner MUS Nino Rota CAST Marlon Brando, Al Pacino (Michael Corleone), James Caan, Richard S. Castellano, Robert Duvall, Sterling Hayden, Richard Conte, John Marley, Al Lettieri, Diane Keaton, Abe Vigoda, Talia Shire, John Cazale, Al Martino, Carmine Coppola, Sofia Coppola

SCARECROW (1973) DIR Jerry Schatzberg PROD Robert M. Sherman SCR Garry Michael White CAM Vilmos Zsigmond ED Evan A. Lottman MUS Fred Myrow CAST Gene Hackman, Al Pacino (Lion), Dorothy Tristan, Ann Wedgeworth, Richard Lynch, Eileen Brennan, Penelope Allen, Richard Hackman, Rutanya Alda

SERPICO (1973) DIR Sidney Lumet PROD Martin Bregman SCR Waldo Salt, Norman Wexler (boek, Peter Maas) CAM Arthur J. Ornitz ED Dede Allen, Richard Marks MUS Mikis Theodorakis CAST Al Pacino (Serpico), John Randolph, Jack Kehoe, Biff McGuire, Barbara Eda-Young, Cornelia Sharpe, Tony Roberts, M. Emmet Walsh, F. Murray Abraham, Sam Coppola, Judd Hirsch, Tony Lo Bianco

THE GODFATHER, PART II (1974) DIR – PROD Francis Ford Coppola SCR Francis Ford Coppola, Mario Puzo (boek, Mario Puzo) CAM Gordon Willis ED Richard Marks, Peter Zinner, Barry Malkin MUS Nino Rota CAST Al Pacino (Michael Corleone), Robert Duvall, Diane Keaton, Robert De Niro, Talia Shire, Morgana King, John Cazale, Marianna Hill, Lee Strasberg, Michael V. Gazzo, Joe Spinell, Abe Vigado, Fay Spain, Harry Dean Stanton, Danny Aiello, Kathleen Beller, Peter Donat, Roger Corman, James Caan, Roman Coppola, Sofia Coppola, Richard Matheson

DOG DAY AFTERNOON (1975) DIR Sidney Lumet PROD Martin Bregman, Martin Elfand SCR Frank Pierson (boek, Leslie Waller; artikel van Thomas Moore en P. F. Kluge) CAM Victor J. Kemper ED Dede Allen CAST Al Pacino (Sonny), John Cazale, James Broderick, Charles Durning, Chris Sarandon, Penelope Allen, Sully Boyar, Carol Kane, Lance Henriksen, Kenneth McMillan

BOBBY DEERFIELD (1977) DIR – PROD Sydney Pollack SCR Alvin Sargent (boek ‘Der Himmel kennt keine Günstlinge’ [1961], Erich Maria Remarque) CAM Henri Devaë ED Fredric Steinkamp MUS Dave Grusin CAST Al Pacino (Bobby Deerfield), Marthe Keller, Anny Duperey, Walter McGinn, Romolo Valli, Stephen Meldegg, Gérard Hernandez

…AND JUSTICE FOR ALL (1979) DIR Norman Jewison PROD Norman Jewison, Patrick J. Palmer SCR Barry Levinson, Valerie Curtin CAM Victor J. Kemper ED John F. Burnett MUS Dave Grusin CAST Al Pacino (Arthur Kirkland), Jack Warden, John Forsythe, Lee Strasberg, Jeffrey Tambor, Christine Lahti, Sam Levene, Craig T. Nelson

CRUISING (1980) DIR William Friedkin PROD Jerry Weintraub SCR William Friedkin (boek ‘Cruising’ [1970], Gerald Walker) CAM James Contner ED Bud Smith MUS Jack Nitsche CAST Al Pacino (Steve Burns), Paul Sorvino, Karen Allen, Richard Cox, Don Scardino, Joe Spinell, Jay Acovone, Edward O’Neill, Powers Boothe

AUTHOR! AUTHOR! (1982) DIR Arthur Hiller PROD Irwin Winkler SCR Israel Horovitz CAM Victor J. Kemper ED William Reynolds MUS Dave Grusin CAST Al Pacino (Ivan Travalian), Dyan Cannon, Tuesday Weld, Bob Dishy, Bob Eliott, Ray Goulding, Eric Gurry

SCARFACE (1983) DIR Brian De Palma PROD Martin Bregman SCR Oliver Stone (scenario SCARFACE [1932] door Howard Hawks, Ben Hecht; boek, Armitage Trail) CAM John A. Alonzo ED David Ray, Gerald B. Greenberg MUS Giorgio Moroder CAST Al Pacino (Tony Montana), Michelle Pfeiffer, Steven Bauer, Mary Elizabeth Mastrantonio, Robert Loggia, Miriam Colon, F. Murray Abraham, Paul Shenar

REVOLUTION (1985) DIR Hugh Hudson PROD Irwin Winkler SCR Robert Dillon CAM Bernard Lutic ED Stuart Baird MUS John Corigliano CAST Al Pacino (Tom Dobb), Donald Sutherland, Nastassja Kinski, Joan Plowright, Dave King, Steven Berkoff, Annie Lennox, Dexter Fletcher

SEA OF LOVE (1985) DIR Harold Becker PROD Martin Bregman, Louis A. Stroller SCR Richard Price CAM Ronnie Taylor ED David Bretherton MUS Trevor Jones CAST Al Pacino (Detective Frank Keller), Ellen Barkin, John Goodman, Michael Rooker, William Hickey, Richard Jenkins, Paul Calderon, Gene Canfield, Samuel L. Jackson

THE LOCAL STIGMATIC (1990) DIR David F. Wheeler PROD Al Pacino, Michael Hadge SCR Heathcote Williams (ook toneelstuk) CAM Edward Lachman ED Norman Hollyn MUS Howard Shore CAST Al Pacino (Graham), Paul Guilfoyle, Joseph Maher, Michael Higgins, Brian Mallon

DICK TRACY (1990) DIR – PROD Warren Beatty SCR Jim Cash, Jack Epps Jr. (personages, Chester Gould) CAM Vittorio Storaro ED Richard Marks MUS Danny Elfman CAST Warren Beatty, Madonna, Charlie Korsmo, Al Pacino (Big Boy Caprice), Mandy Patinkin, Seymour Cassel, Charles Durning, Paul Sorvino, Dustin Hoffman, Kathy Bates, Henry Silva, Michael J. Pollard, Estelle Parsons

THE GODFATHER, PART III (1990) DIR – PROD Francis Ford Coppola SCR Francis Ford Coppola, Mario Puzo CAM Gordon Willis ED Barry Malkin, Walter Murch, Lisa Fruchtman MUS Carmine Coppola CAST Al Pacino (Don Michael Corleone), Diane Keaton, Talia Shire, Andy Garcia, Eli Wallach, Joe Mantegna, Bridget Fonda, George Hamilton, Sofia Coppola, Raf Vallone, Helmut Berger, Catherine Scorsese, Carmine Coppola, Gia Coppola

FRANKIE AND JOHNNY (1991) DIR – PROD Garry Marshall SCR Terrence McNally (ook toneelstuk) CAM Dante Spinotti ED Battle Davis, Jacqueline Cambas MUS Marvin Hamlish CAST Al Pacino (Johnny), Michelle Pfeiffer, Hector Elizondo, Nathan Lane, Kate Nelligan, Jane Morris, Greg Lewis, Al Fann, Ele Keats

GLENGARRY GLEN ROSS (1992) DIR James Foley PROD Stanley R. Zupnik, Jerry Tokofsky SCR David Mamet (also play) CAM Juan Ruiz Anchía ED Howard E. Smith MUS James Newton Howard CAST Al Pacino (Ricky Roma), Jack Lemmon, Alec Baldwin, Ed Harris, Alan Arkin, Kevin Spacey, Jonathan Pryce, Bruce Altman

SCENT OF A WOMAN (1992) DIR – PROD Martin Brest SCR Bo Goldman (scenario PROFUMO DI DONNA [1974] door Dino Risi, Ruggero Maccari; boek, Giovanni Arpino) CAM Donald E. Thorin ED Michael Tronick, Harvey Rosenstock, William Steinkamp MUS Thomas Newman CAST Al Pacino (Lieutenant Colonel Frank Slade), Chris O’Donnell, James Rebhorn, Gabrielle Anwar, Philip Seymour Hoffman, Richard Venture, Bradley Whitford

CARLITO’S WAY (1993) DIR Brian De Palma PROD Martin Bregman, Willi Bär SCR David Koepp (boeken, Edwin Torres) CAM Stephen H. Burum ED Kristina Boden, Bill Pankow MUS Patrick Doyle CAST Al Pacino (Carlito), Sean Penn, Penelope Ann Miller, John Leguizamo, Ingrid Rogers, Luis Guzmán, James Rebhorn, Joseph Siravo, Viggo Mortensen, Paul Mazursky

TWO BITS (1995) DIR James Foley PROD Arthur Cohn SCR Joseph Stefano CAM Juan Ruiz Anchía ED Howard E. Smith MUS Carter Burwell CAST Al Pacino (Grandpa), Mary Elizabeth Mastrantonio, Jerry Barone, Patrick Borriello, Andy Romano, Donna Mitchell, Mary Lou Rosato, Joe Grifasi, Rosemary De Angelis

CITY HALL (1996) DIR Harold Becker PROD Harold Becker, Ken Lipper, Edward R. Pressman, Charles Mulvehill SCR Paul Schrader, Ken Lipper, Bo Goldman, Nicholas Pileggi CAM Michael Seresin ED David Bretherton, Robert C. Jones MUS Jerry Goldsmith CAST Al Pacino (Mayor John Pappas), John Cusack, Bridget Fonda, Danny Aiello, Martin Landau, David Paymer, Anthony Franciosa, Richard Schiff

HEAT (1995) DIR – SCR Michael Mann PROD Michael Mann, Art Linson CAM Dante Spinotti ED Pasquale Buba, William Goldenberg, Dov Hoenig, Tom Rolf MUS Elliot Goldenthal CAST Al Pacino (Lieutenant Vincent Hanna), Robert De Niro, Val Kilmer, Jon Voight, Tom Sizemore, Diane Venora, Amy Brenneman, Ashley Judd, Natalie Portman, Bud Cort

DONNIE BRASCO (1997) DIR Mike Newell PROD Barry Levinson, Mark Johnson, Louis DiGiaimo, Gail Mutrux SCR Paul Attanasio (boek, Richard Woodley en Joseph D. Pistone) CAM Peter Sova ED Jon Gregory MUS Patrick Doyle CAST Al Pacino (Lefty), Johnny Depp, Michael Madsen, Bruno Kirby, James Russo, Anne Heche, Zeljko Ivanek, Gerry Becker, Val Avery, Paul Giamatti

THE DEVIL’S ADVOCATE (1997) DIR Taylor Hackford PROD Arnold Kopelson, Anne Kopelson, Arnon Milchan SCR Jonathan Lemkin, Tony Gilroy (boek, Andrew Neiderman) CAM Andrzej Bartkowiak ED Mark Warner MUS James Newton Howard CAST Keanu Reeves, Al Pacino (John Milton), Charlize Theron, Jeffrey Jones, Judith Ivey, Connie Nielsen, Craig T. Nelson, Tamara Tunie, Ruben Santiago-Hudson

THE INSIDER (1999) DIR Michael Mann PROD Michael Mann, Pieter Jan Brugge SCR Michael Mann, Eric Roth (artikel, Marie Brenner) CAM Dante Spinotti ED William Goldenberg, David Rosenbloom, Paul Rubell MUS Lisa Gerrard, Pieter Bourke CAST Al Pacino (Lowell Bergman), Russell Crowe, Christopher Plummer, Diane Venora, Philip Baker Hall, Lindsay Crouse, Debi Mazar, Stephen Tobolowsky, Bruce McGill, Rip Torn

ANY GIVEN SUNDAY (1999) DIR Oliver Stone PROD Lauren Shuler Donner, Clayton Townsend, Dan Halstead SCR Oliver Stone, John Logan (verhaal, John Logan en Daniel Pyne) CAM Salvatore Totino ED Stuart Levy, Thomas J. Nordberg, Keith Salmon, Stuart Waks MUS Paul Kelly, Richard Horowitz CAST Al Pacino (Tony D’Amato), Cameron Diaz, Dennis Quaid, James Woods, Jamie Foxx, LL Cool J, Matthew Modine, Jim Brown, Ann-Margret, Aaron Eckhart, Charlton Heston, Oliver Stone

CHINESE COFFEE (2000) DIR Al Pacino PROD Robert Salerno, Michael Hadge, Larry Meistrich SCR Ira Lewis (ook toneelstuk) CAM Frank Prinzi ED Noah Herzog, Pasquale Buba, Michael Berenbaum MUS Elmer Bernstein CAST Al Pacino (Harry Levine), Jerry Orbach, Susan Floyd, Ellen McElduff, Michel Moinot, Judette Jones, Paul J.Q. Lee, Joel Eidelsberg

INSOMNIA (2002) DIR Christopher Nolan PROD Edward L. McDonnell, Broderick Johnson, Paul Junger Witt, Andrew A. Kosove SCR Hillary Seitz (scenario INSOMNIA [1997] door Nikolaj Frobenius, Erik Skjoldbjærg) CAM Wally Pfister ED Dody Dorn MUS David Julyan CAST Al Pacino (Will Dormer), Robin Williams, Hillary Swank, Paul Dooley, Nicky Katt, Jay Brazeau, Lorne Cardinal, Maura Tierney

S1MONE (2002) DIR – PROD – SCR Andrew Niccol CAM Edward Lachman ED Paul Rubell MUS Carter Burwell CAST Al Pacino (Viktor Taransky), Catherine Keener, Rachel Roberts, Winona Ryder, Evan Rachel Wood, Jay Mohr, Benjamin Salisbury, Darnell Williams, Jason Schwartzman

PEOPLE I KNOW (2002) DIR Daniel Algrant PROD Michael Nozik, Leslie Urdang, Karen Tenkhoff SCR Jon Robin Baitz CAM Peter Deming ED Suzy Elmiger MUS Terence Blanchard CAST Al Pacino (Eli Wurman), Kim Basinger, Ryan O’Neal, Téa Leoni, Richard Schiff, Bill Nunn, Robert Klein, Mark Webber

THE RECRUIT (2003) DIR Roger Donaldson PROD Jeff Apple, Roger Birnbaum, Gary Barber SCR Roger Towne, Kurt Wimmer, Mitch Glazer CAM Stuart Dryburgh ED David Rosenbloom MUS Klaus Badelt CAST Al Pacino (Walter Burke), Colin Farrell, Bridget Moynahan, Gabriel Macht, Kenneth Mitchell, Mike Realba, Ron Lea, Karl Pruner

GIGLI (2003) DIR – SCR Martin Brest PROD Martin Brest, Casey Silver CAM Robert Elswit ED Julie Monroe, Billy Weber MUS John Powell CAST Ben Affleck, Jennifer Lopez, Al Pacino (Starkman), Christopher Walken, Lainie Kazan, Justin Bartha, Lenny Venito

THE MERCHANT OF VENICE (2004) DIR Michael Radford PROD Jason Piette, Barry Navidi, Cary Brokaw SCR Michael Radford (toneelstuk, William Shakespeare) CAM Benoît Delhomme ED Lucia Zuchhetti MUS Jocelyn Pook CAST Al Pacino (Shylock), Jeremy Irons, Joseph Fiennes, Lynn Collins, Zuleikha Robinson, Kris Marshall, Heather Goldenhersh, John Sessions, Mackenzie Crook

TWO FOR THE MONEY (2005) DIR D.J. Caruso PROD Jay Cohen, James G. Robinson SCR Dan Gilroy CAM Conrad W. Hall ED Glen Scantlebury MUS Christophe Beck CAST Al Pacino (Walter), Matthew McConaughey, Rene Russo, Armand Assante, Jeremy Piven, Jaime King, Kevin Chapman, Ralph Garman

88 MINUTES (2007) DIR Jon Avnet PROD Jon Avnet, Gary Scott Thompson, Randall Emmett SCR Gary Scott Thompson CAM Denis Lenoir ED Peter E. Berger MUS Edward Shearmur CAST Al Pacino (Jack Gramm), Leelee Sobieski, Amy Brenneman, Deborah Kara Unger, Neal McDonough, Alicia Witt, Ben McKenzie

OCEAN’S THIRTEEN (2007) DIR Steven Soderberg PROD Jerry Weintraub SCR David Levien, Brian Koppelman (personages, Jack Golden Russell en George Clayton Johnson) CAM Peter Andrews ED Stephen Mirrione MUS David Holmes CAST George Clooney, Brad Pitt, Matt Damon, Andy Garcia, Don Cheadle, Bernie Mac, Ellen Barkin, Al Pacino (Willy Bank), Carl Reiner, Elliott Gould, Shaobo Qin, Jerry Weintraub, Oprah Winfrey

RIGHTEOUS KILL (2008) DIR Jon Avnet PROD Jon Avnet, Rob Cowan, Daniel M. Rosenberg, Alexandra Milchan, Avi Lerner, Lati Grobman SCR Russell Gewirtz CAM Denis Lenoir ED Paul Hirsch MUS Edward Shearmur CAST Robert De Niro, Al Pacino (Rooster), 50 Cent, Carla Gugino, John Leguizamo, Donnie Wahlberg, Brian Dennehy, Tribly Glover, Saidah Arrika Ekulona

THE SON OF NO ONE (2011) DIR – SCR Dito Montiel PROD Dito Montiel, John Thompson CAM Benoît Delhomme ED Jake Pushinsky MUS David Wittman, Jonathan Elias CAST Channing Tatum, Tracy Morgan, Katie Holmes, Ray Liotta, Juliette Binoche, Al Pacino (Detective Charles Stanford), James Ransone, Ursula Parker, Dito Montiel

JACK AND JILL (2011) DIR Dennis Dugan PROD Adam Sandler, Todd Garner, Jack Giarraputo SCR Adam Sandler, Steve Koren (boek, Ben Zook) CAM Dean Cundey ED Tom Costain MUS Waddy Wachtel, Rupert Gregson-Williams CAST Adam Sandler, Katie Holmes, Al Pacino (Al Pacino), Elodie Tougne, Rohan Chand, Eugenio Derbez, David Spade, Nick Swardson, Tim Meadows, John McEnroe, Bruce Jenner [Caitlyn Jenner]

STAND UP GUYS (2012) DIR Fisher Stevens PROD Sidney Kimmell, Gary Lucchesi, Tom Rosenberg, Jim Tauber SCR Noah Haidle CAM Michael Grady ED Mark Livolsi MUS Lyle Workman CAST Al Pacino (Val), Christopher Walken, Alan Arkin, Julianna Margulies, Mark Margolis, Lucy Punch, Addison Timlin, Vanessa Ferlito

WE ARE NOT ANIMALS (2013) DIR Alejandro Agresti PROD John Cusack, Pablo Bossi, Kevin Norris SCR Alejandro Agresti, John Cusack CAM Alejandro Agresti, Hans Bonato ED Pablo Barbieri Carrera CAST John Cusack, Paul Hipp, Kevin Morris, Alejandro Agresti, Al Pacino (The Agent), Norman Briski, Edda Bustamante, Leticia Brédice

SALOMÉ (2013) DIR Al Pacino PROD Robert Fox, Barry Navidi SCR Oscar Wilde CAM Benoît Delhomme ED Pasquale Buba, Jeremy Weiss, David Leonard CAST Al Pacino (King Herod), Jessica Chastain, Roxanne Hart, Kevin Anderson, Ralph Guzzo, Phillip Rhys, Joe Roseto

THE HUMBLING (2014) DIR Barry Levinson PROD Al Pacino, Barry Levinson, Jason Sosnoff SCR Buck Henry, Michal Zebede (boek, Philip Roth) CAM Adam Jandrup ED Aaron Yanes MUS Marcelo Zarvos CAST Al Pacino (Simon Axler), Greta gerwig, Dianne Wiest, Nina Arianda, Kyra Sedgwick, Charles Grodin, Mary Louise Wilson, Dan Hedaya, Billy Porter

MANGLEHORN (2014) DIR David Gordon Green PROD David Gordon Green, Christopher Woodrow, Derrick Tseng, Lisa Muskat, Molly Conners SCR Paul Brad Logan CAM Tim Orr ED Colin Patton MUS David Wingo, Explosions in the Sky CAST Al Pacino (Manglehorn), Holly Hunter, Harmony Korine, Chris Messina, Skylar Gasper, Brian Mays, Herc Trevino, Angela Woods, Marisa Varela

DANNY COLLINS (2015) DIR – SCR Dan Fogelman PROD Jessie Nelson, Nimitt Mankad CAM Steve Yedlin ED Julie Monroe MUS Ryan Adams, Theodore Shapiro CAST Al Pacino (Danny Collins), Annette Bening, Jennifer Garner, Bobby Cannavale, Christopher Plummer, Katarina Cas, Giselle Eisenberg

MISCONDUCT (2016) DIR Shintaro Shimosawa PROD Bill Delaney, Ryan S. Black SCR Adam Mason, Simon Boyes CAM Michael Fimognari ED Henrik Källberg, Gregers Dohn MUS Federico Jusid CAST Josh Duhamel, Al Pacino (Charles Abrams), Anthony Hopkins, Alice Eve, Malin Akerman, Byung-Hun Lee, Julia Stiles, Glen Powell, Marcus Lyle Brown

THE PIRATES OF SOMALIA (2017) DIR Bryan Buckley PROD Claude Dal Farra, Matt Lefebvre, Mino Jarjoura SCR Bryan Buckley (boek ‘The Pirates of Somalia: Inside Their Hidden World,’ Jay Bahadur) CAM Scott Henriksen ED Jay Nelson MUS John Nau, Andrew Feltenstein CAST Evan Peters, Barkhad Abdi, Melanie Griffith, Al Pacino (Seymour Tolbin), Carol Peña, Philip Ettinger, Mohamed Hakeemshady, Russell Posner

HANGMAN (2017) DIR Johnny Martin PROD Arnold Rifkin, Michael Mendelsohn SCR Charles Huttinger, Michael Caissie CAM Larry Blanford ED Jeffrey Steinkamp MUS Frederik Wiedmann CAST Al Pacino (Ray Archer), Karl Urban, Brittany Snow, Joe Anderson, Sarah Shahi, Sloane Warren, Chelle Ramos, Steve Coulter

ONCE UPON A TIME IN HOLLYWOOD (2019) DIR – SCR Quentin Tarantino PROD Quentin Tarantino, Shannon McIntosh, David Heyman CAM Robert Richardson CAST Margot Robbie, Leonardo DiCaprio, Brad Pitt, Dakota Fanning, Kurt Russell, Luke Perry, Al Pacino (Marvin Schwarzs), Tim Roth, James Marsden, Emile Hirsch, Michael Madsen

THE IRISHMAN (2019) DIR Martin Scorsese PROD Martin Scorsese, Robert De Niro, Irwin Winkler, Troy Allen, Gerald Chamales, Randall Emmett, Gastón Pavlovich, Jane Rosenthal, Emma Tillinger Koskoff SCR Steven Zaillian (book by Charles Brandt) CAM Rodrigo Prieto ED Thelma Schoonmaker CAST Robert De Niro, Al Pacino (Jimmy Hoffa), Anna Paquin, Jesse Plemons, Bobby Cannavale, Joe Pesci, Harvey Keitel, Stephen Graham

AXIS SALLY (2020) DIR Michael Polish PROD Vance Owen, Randall Emmett, Shaun Sanghani, Luillo Ruiz, George Furla SCR Darryl Hicks, Vance Owen (boek, William E. Owen) MUS Kubilay Uner CAST Al Pacino (James Laughlin), Meadow Williams, Thomas Kretschmann, Lala Kent, Mitch Pileggi, Carsten Norgaard, Swen Temmel

KING LEAR (2020) DIR Michael Radford PROD Al Pacino, Barry Navidi SCR Michael Radford (play by William Shakespeare) CAM Benoît Delhomme CAST Al Pacino (King Lear)

TV MOVIES

YOU DON’T KNOW JACK (2010) DIR Barry Levinson PROD Scott Ferguson TELEPLAY Adam Mazer CAM Eigil Bryld ED Aaron Yanes MUS Marcelo Zarvos CAST Al Pacino (Jack Kevorkian), Brenda Vaccaro, Susan Sarandon, John Goodman, Deirdre O’Connell, Todd Susman, Adam Lubarsky, Jennifer Mudge

PHIL SPECTOR (2013) DIR – TELEPLAY David Mamet PROD Michael Hausman CAM Juan Ruiz Anchía ED Barbara Tulliver MUS Marcelo Zarvos CAST Al Pacino (Phil Spector), Helen Mirren, Jeffrey Tambor, Chiwetel Ejiofor, Rebecca Pidgeon, John Pirruccello, Jame Tolkan, David Aaron Baker

PATERNO (2018) DIR Barry Levinson PROD Amy Herman TELEPLAY John C. Richards, Debora Cahn CAM Marcell Rév ED Ron Patane, Brad Turner MUS Evgueni Galperine, Sacha Galperine CAST Al Pacino (Joe Paterno), Kathy Baker, Larry Mitchell, Kenneth Maharaj, Michael Mastro, Jushua Morgan, Ross Degraw, Mitchell L. Mack

TV MINI-SERIE

ANGELS IN AMERICA (2003) DIR Mike Nichols PROD Celia D. Costas TELEPLAY Tony Kushner CAM Stephen Goldblatt ED Antonia Van Drimmelen, John Bloom MUS Thomas Newman CAST Al Pacino (Roy Cohn), Meryl Streep, Emma Thompson, Mary-Louise Parker, Patrick Wilson, James Cromwell, Brian Markinson, Robin Weigert

TV-REEKS

THE HUNT (2019) DIR Wayne Yip, Alfonso Gomez-Rejon (and others) PROD Kris Baucom TELEPLAY David Weill MUS Cristobal Tapia de Veer CAST Al Pacino (Meyer Offerman), Lena Olin, Carol Kane, Tiffany Boone, Greg Austin, Dylan Baker, Logan Lerman, Saul Rubinek, Louis Ozawa Changchien