De Franse acteur en voormalig Oscarwinnaar Jean Dujardin (geb. 1972) bracht onlangs een bezoek aan Brussel om er zijn nieuwste film te komen voorstellen, “J’Accuse” van Roman Polanski. Dit ambitieuze project is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de Frans-Joodse artillerieofficier en kapitein Alfred Dreyfus (1859-1935), en verdiept zich in het hoe en waarom hij in 1894 ten onrechte werd beschuldigd van spionage voor Duitsland. Het jaar daarop werd hij immers veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf en eenzame opsluiting op Duivelseiland in Frans-Guyana, waar het hem zelfs verboden werd om te praten met zijn bewakers. De film volgt verder ook zijn poging om zichzelf enkele jaren later vrij te pleiten. Het proces van Alfred Dreyfus wegens verraad was destijds een cause célèbre in Parijs.
Drie jaar na zijn veroordeling, op 13 januari 1898, schreef de Franse toneelschrijver, journalist en romanschrijver Émile Zola (1840-1902), de eerste en tweede Nobelprijswinnaar in de Literatuur in 1901 en 1902, een open brief “J’Accuse…!” op de voorpagina van de krant L’Aurore, gericht aan de Franse president Félix Faure. Hij beschuldigde de Franse regering van antisemitisme en oefende druk uit om de zaak te heropenen. Het jaar daarop, nadat hij bijna vijf jaar op Duivelseiland had doorgebracht, werd Dreyfus naar Frankrijk teruggehaald voor een nieuw proces.

In Frankrijk staat dit bekend als de Dreyfus affaire en het is één van de meest controversiële politieke drama’s en gerechtelijke dwalingen in de moderne Franse geschiedenis. In 1937 publiceerde zijn zoon Pierre zijn vaders memoires, getiteld “Souvenirs et Correspondence,” gebaseerd op de correspondentie van zijn vader van 1899 tot 1906 (uitgever, Éditions Bernard Grasset). Bijgevolg is deze film niet verwant aan Abel Gance’s twee anti-oorlogsfilms en filmklassiekers “J’Accuse” (1919, en tweede versie uit 1938) die zich allebei in de Eerste Wereldoorlog afspelen.
”J’Accuse” van Roman Polanski is immers gebaseerd op het boek “An Officer and a Spy” uit 2013, een meeslepende thriller die vrij accuraat vertelt wat er destijds werkelijk is gebeurd met Alfred Dreyfus, en die werd geschreven door Robert Harris, ook co-scenarioschrijver met Polanski—voorheen schreven ze ook al het scenario van Polanski’s thriller “The Ghost Writer” (2010), eveneens gebaseerd op een roman van Harris. “J’Accuse” werd voor het eerst vertoond op het Filmfestival van Venetië, waar de film de FIPRESCI-prijs in de wacht sleepte.
De Franse acteur en filmregisseur Louis Garrel speelt de rol van Alfred Dreyfus; één van zijn meest recente films was onder meer “L’homme fidèle” (2018) welke hij ook regisseerde en waarin zijn vrouw, actrice Laetitia Casta, de hoofdrol speelde. Polanski’s vrouw, actrice Emmanuelle Seigner, is ook te zien in “J’Accuse.” Jean Dujardin speelt in de film kolonel Georges Picquart, inmiddels een vergeten held, maar hij was de officier die—na de veroordeling van Dreyfus—tot het vaststelling kwam dat de man onschuldig was.
Roman Polanski (geb. 1933), die eerder furore maakte met films als “Repulsion” (1965), “Cul-de-sac” (1966), “Rosemary’s Baby” (1968), “Chinatown” (1974), “Tess” (1979), “The Pianist” (2002, Oscar als beste regisseur) en “D’après une histoire vraie” (2017), had bijna zeven jaar gewerkt aan “J’Accuse,” ofschoon naar verluidt de opnamen pas begonnen tegen eind november 2018 en werden afgerond op het einde van april 2019.
Jean Dujardin kwam “J’Accuse” persoonlijk voorstellen in Brussel op 30 oktober 2019, pakweg twee weken voor de release van de film in o.m. Frankrijk en België (13 november 2019). Hij vertelde dat ‘het een intense ervaring was om een periode van twaalf jaar te bundelen in een film van twee uur.’
Hij won destijds een Oscar voor zijn vertolking van filmster George Valentin in “The Artist” (2011). Sindsdien speelde hij in tal van Franse films, en was hij ook te zien in o.m. “The Wolf of Wall Street” (2013), “The Monuments Men” (2013) en was hij een tijd lang niet weg te slaan uit de huiskamers met zijn reclamespot voor Nespresso uit 2014 aan de zijde van George Clooney.
“J’Accuse” (2019, trailer)
J’ACCUSE (2019) DIR Roman Polanski PROD Alain Goldman SCR Roman Polanski, Robert Harris (boek “An Officer and a Spy” [2012] van Robert Harris) CAM Pawel Edelman ED Hervé de Luze MUS Alexandre Desplat CAST Jean Dujardin (Colonel Georges Picquart), Louis Garrel (Alfred Dreyfus), Emmanuelle Seigner (Pauline Monnier), Grégory Gadebois (Henry), Christophe Maratier (Bertillon), Pierre Poirot (Vallecalle), Stéfan Godin (Generaal Darras), Roman Polanski (Luisteraar bij een concert [zonder screencredit])