Bij het zien van “The Best of Dorien B.” kreeg ik op een bepaald ogenblik een déjà vu. Een aangename déjà vu, voor alle duidelijkheid. Ik moest even terugdenken aan “Stella Dallas” (1937) van King Vidor, niet bepaald de minste, waarin Barbara Stanwyck tegen het einde van de film na veel omzwervingen de kracht en de moed terugvindt om de draad op te pikken en er met een herwonnen zelfvertrouwen opnieuw voor te kunnen gaan.

Eerlijkheidshalve, “The Best of Dorien B.” gaf me niet meteen hetzelfde kippenvelgevoel dat “Stella Dallas” me bezorgt—het verhaal en de setting zijn overigens totaal verschillend—maar Anke Blondé’s filmdebuut als scenarist en regisseur van “Dorien” is op z’n minst zeer beloftevol. Hetzelfde kan worden gezegd van hoofdactrice Kim Snauwaert en haar tegenspeler Jelle De Beule die beiden met de nodige dynamiek hun stevige rollen met verve op het scherm brengen.

Nieuwkomer Kim Snauwaert speelt de rol van Dorien, een 37-jarige vrouw met een goedlopende dierenartsenpraktijk die omwille van een zeer ongelukkige samenloop van omstandigheden door een bijzonder moeilijke periode in haar leven gaat. Jelle De Beule speelt haar man, Dirk van Dijck en Katelijne Verbeke zijn haar ouders.

Voor casting director Anke Blondé is het haar eerste speelfilm en dus meteen een schot in de roos. De film werd tevens de openingsfilm van het Filmfestival Oostende, en loopt in de zalen vanaf 11 september. Gedurende het FFO werd volgend gesprek met Anke Blondé in het Thermae Palace Hotel in Oostende opgetekend.

Heeft “The Best of Dorien B.” een bepaalde boodschap?

Ik vind het zelf heel moeilijk om een boodschap te pinpointen, ik wil eerder de mensen geruststellen van ‘Het is okee of zo als men af en toe iets ergs of iets dramatisch meemaakt, want je kan het vaak wel overwinnen.’ Mensen zijn veel sterker dan ze soms denken. En soms zijn dingen ook relatief: we hebben het hier goed, we leven in een land met veel waarden en kansen voor heel veel mensen, terwijl er gigantisch veel miserie is in de wereld. We kunnen ons daaraan meten—de problemen die wij hebben, zijn niet altijd zo erg als wat er op sommige plaatsen in de wereld gebeurt. Maar je mag het natuurlijk ook niet minimaliseren, want iedereen heeft recht op zijn eigen verdriet.

Empathie is ook een sleutelwoord in de film, vind je niet? Wanneer Dorien tegen haar moeder zegt, ‘Ik heb een knobbeltje in mijn borst, ze hebben een biopsie gedaan, en ik heb prijs,’ dan maakt de moeder er een drama van dat ze koffie op haar nieuw kleed heeft gemorst.

Ja, soms kan men met de naaste mensen moeilijk communiceren, of men begrijpt mekaar niet goed of voelt zich niet begrepen. Dorien is heel integer: ze wil heel de tijd iets zeggen, maar de andere personages rondom haar zijn te druk bezig met hun eigen drama en hun eigen wereld, en daardoor krijgt ze het niet verteld en heeft ze het gevoel dat ze er alleen voor staat. Ik kan me voorstellen dat zoiets bestaat. Je kan perfect een relatie hebben, en toch in je eigen ‘bubbel’ zitten en naast elkaar leven wat zeer jammer is. Als je elkaar graag ziet, is het net goed om in verbinding te staan met elkaar. En dat is bij Dorien niet langer het geval.

Is “The Best of Dorien B.” voor jou het perfecte visitekaartje geweest om nu de TV-serie “Red Light” met Carice van Houten te kunnen maken?

Dat weet ik niet, ze hebben de film wel gezien voordat ze mij hebben gevraagd, maar ik denk dat de manager van Halina Reijn mij had opgemerkt tijdens het Filmfestival van Rotterdam [“The Best of Dorien B.” werd er vertoond], en dat het zo is gegaan. Het is in alle geval heel leuk om met Maaike Neuville, Carice van Houten en Halina Reijn te kunnen werken: ze zijn alle drie totaal verschillend, maar alle drie topactrices.

Had je bij het schrijven van het scenario van “The Best of Dorien B.” al iemand van je cast in gedachten?

Ja, Katelijne Verbeke. Dat stond vast van bij het begin, ik had het haar ook al heel vroeg gevraagd, ik denk vijf versies voor het uiteindelijke shooting script of zo. Ze zei onmiddellijk ja, en dat was heel interessant, want ik was toen nog lang niet tevreden over het scenario. Nadien ben ik gaan zoeken en heb ik eerst Kim Snauwaert als Dorien gecast, om dan verder te casten rond haar: ik vond de personages rond haar heel belangrijk, en ik wilde ook dat zij zich als persoon op haar gemak zou voelen bij de andere acteurs. Als het voor haar goed aanvoelde, was het voor mij ook goed.

Toch wel een moedige keuze om met Kim een actrice te kiezen die van bij haar eerste filmrol heel het gewicht van de film op haar schouders krijgt.

Ja, maar het is vooral moedig van haar omdat zij het zo goed aankon. Ze heeft zich voor honderd procent gesmeten in haar rol, ik had me geen betere actrice kunnen wensen. Ze is superprofessioneel als je ziet hoe ze daarmee is omgegaan. Ze is bij dierenartsen langs geweest, ze heeft taekwondolessen gevolgd, ze heeft zich verdiept in mensen met kanker en is daarmee gaan praten, ik moest haar dat helemaal niet vragen. Een megaprofessionele actrice dus. Zij is conceptueel kunstenaar, en zij heeft veel performances gedaan, dus ze is ook gewend aan een publiek. Kortom, alles zat goed.

Heb je na het schrijven en het filmen ook de montage meegevolgd?

Natuurlijk, en ik denk dat de film ongeveer is zoals hij is geschreven—ik bedoel, in de montage. Er is niet veel geswitcht. Enkele scènes staan nu in een andere volgorde, en een paar scènes zijn geschrapt omdat de film anders te lang zou worden. Maar in de montage werd de film helemaal niet omgegooid.

Waren er scènes waarvoor je storyboards hebt gebruikt? Zoals de scène met het paard?

Ja, bij die scène wel, want dat ging echt shot per shot. Met een echt paard, een getraind paard en een neppaard moesten we heel de tijd door elkaar draaien, maar het ene paard en het andere paard mochten niet bij elkaar komen, dus dat was de meest voorbereide scène van de film en die is heel vlot verlopen omdat heel de ploeg ook zo keihard heeft meegewerkt.

Hoe vlot ben je bij het schrijven van scenario’s?

Niet vlot [lacht]. Ik heb een heel schizofreen gevoel bij het schrijven van een scenario. Wanneer je er middenin zit en het vloeit er allemaal uit, dan is het alsof het iemand anders is die alles schrijft en dan vind ik het heel leuk. Maar als het niet goed lukt, of het zit vast en je moet te hard over alles beginnen nadenken zodat je je eigen criticus wordt, dan is het echt een hel. Dus ik heb een dubbele relatie met schrijven: ik zit niet graag in mijn eigen hoofd. Brainstormen met jezelf is niet leuk, het is veel beter om dat met iemand samen te kunnen doen. Met zulk een interactie—luidop dan—kom je veel beter tot ideeën. Dan speel je pingpong, je krijgt een reactie en zo geraak je beter geïnspireerd, vind ik.

Er zijn regisseurs die zeggen, ‘Voor mij is een scenario een werkdocument,’ en andere regisseurs vinden dat het geschreven woord bijna heilig is. Hoe sta jij er tegenover?

Bij mij is dat zeker niet heilig, ik heb het scenario ook aangepast tijdens de repetities met Jelle en Kim. We hebben redelijk intens gerepeteerd, en tijdens de repetities mag je nooit voelen dat het scenario aanwezig is in het spel. Want dan voel ik me ongemakkelijk en begin ik toch zaken te veranderen. Een scenario is trouwens iets organisch: het moet gekneed worden, alsof het bijna iets vloeibaars is. Het is niet omdat het zo geschreven staat, dat het mondeling ook goed overkomt. Ik bereid me altijd heel goed voor, net om dingen te kunnen loslaten op de set. Dat wil niet zeggen dat er dan veel geïmproviseerd werd, maar dat gebeurde wel tijdens de repetities, en dat heb ik dan opgeschreven. De taekwondo scène op het einde, dat was één samenwerking tussen Kim, Jelle en mij.

Hecht je veel belang aan repetities?

Wel, ze kunnen goed zijn voor de acteurs om hun personage te vinden. Dus het gaat niet zozeer over die scènes of de tekst op zich, maar je creëert een groeiproces. De acteurs kunnen voelen wie ze spelen en ik kan meteen ook zien hoe zij het brengen, en we hebben de tijd om erover te praten. Ik ga dan voort op mijn buikgevoel: als ik iets wil vertellen met een bepaalde scène en het komt eruit, dan is het klaar. Komt het er niet uit, dan moeten we verder zoeken. Maar je zit dan in een soort van concentratie, in een flow, en dat brengt je zelfs rust, ook al kan het een race tegen de tijd zijn.

In je film wordt het personage van Dorien geconfronteerd met kanker, echtscheiding en overspel. Tegen het einde ziet het ernaar uit dat ze alles een plaats heeft kunnen geven, en in de slotscène zie je voor het eerst de zon schijnen, letterlijk dan. Was dat de bedoeling?

Nee, dat was niet de bedoeling [lacht]. Het was eerder per ongeluk. Als je in België draait, loop je altijd het risico dat je vooraf niet precies weet welk weer het wordt. Ik had in mijn hoofd wel gehoopt op een heel zonnige film. Want het is niet omdat er dramatische dingen gebeuren en er zich heel veel drama afspeelt bij het hoofdpersonage, dat je per se ook een donkere film moet hebben. Ik zocht dus dat tegengewicht, en in mijn kortfilm heb ik dat ook gedaan. Hier is het dus niet gelukt, maar het is waar wat je zegt, soms komt het dan toch mooi samen.

Filmfestival Oostende
7 september 2019

“The Best of Dorien B.” (2019, trailer)

FILMS

DE HELAASHEID DER DINGEN (2009) DIR Felix van Groeningen PROD Dirk Impens SCR Felix van Groeningen, Christophe Dirickx (novel by Dimitri Verhulst) CAM Ruben Impens MUS Jef Neve ED Nico Leunen CASTING Anke Blondé CAST Valentijn Dhaenens, Kenneth Vanbaeden, Koen De Graeve, Wouter Hendrickx, Johan Heldenbergh, Bert Haelvoet, Gilda De Bal, Natali Broods, Pauline Grossen, Charlotte Vandermeersch, Steven Van Herreweghe, Tom Audenaert

THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN (2012) DIR Felix van Groeningen PROD Dirk Impens SCR (adaptatie Carl Joos, Felix van Groeningen, Charlotte Vandermeersch; toneelstuk ‘The Broken Circle Breakdown Featuring the Cover-Ups of Alabama’ van Johan Heldenbergh, Mieke Dobbels) CAM Ruben Impens ED Nico Leunen MUS Bjorn Eriksson CASTING Anke Blondé CAST Veerle Baetens, Johan Heldenbergh, Nell Cattrysse, Geert Van Rampelberg, Nils De Caster, Bert Huysentruyt, Jan Bijvoet, Ruth Beeckmans

TROUW MET MIJ (2014) DIR Kadir Balci PROD Jean-Claude Van Rijckeghem, Dries Phlypo SCR Kadir Balci, Jean-Claude Van Rijckeghem CAM Ruben Impens ED Alain Dessauvage MUS Moritz Schmittat CASTING Anke Blondé, Sara de Vries-Vinck CAST Matthieu Sys, Angelo Tijssens, Joke Emmers, Johan Knuts, Rudi Dekhem, Sirin Zahed, Ilkay Dogan, Mieke Bouve, Mieke Dobbels

DE PREMIER (2016) DIR Erik Van Looy PROD Hilde De Laere SCR Erik Van Looy, Carl Joos, Robin Pront CAM Danny Elsen ED Yoohan Leyssens, Philippe Ravoet MUS Merlijn Snitker CASTING Anke Blondé CAST Koen De Bouw, Tine Reymer, Charlotte Vandermeersch, Dirk Roofthooft, Stijn Van Opstal, Saskia Reeves, Adam Godley, Wim Willaert

THE BEST OF DORIEN B. (2019) DIR Anke Blondé PROD Jean-Claude Van Rijckegem, Dries Phlypo SCR Anke Blondé, Jean-Claude Van Rijckegem (verhaal van Anke Blondé, Bert Van Bael, Sanne Nuyens, Geert Verbanck, Ellen Schoenaerts) CAM David Williamson ED Axel Skovdal Roelofs MUS Rutger Reinders CAST Kim Snauwaert (Dorien), Jelle De Beule (Jeroen), Katelijne Verbeke (Monique), Dirk van Dijck (Jos), Robrecht Vanden Thoren (Miguel), Wine Dierickx (Liesbeth), Peter De Graef (Gilbert)

CLEO (2019) DIR – SCR Eva Cools PROD Tim Martens CAM Brecht Goyvaerts ED Alain Dessauvage CASTING Anke Blondé, Eva Cools CAST Anna Franziska Jaeger, Roy Aernouts, Martha Canga Antonio, Natali Broods, Koen De Sutter, Lucie Debay, Jan Hammenecker, Yolande Moreau