Peter Van den Begin en Stany Crets waren jarenlang een onafscheidelijk duo, eerst op de planken met de Blauwe Maandag Compagnie, en nadien ook op televisie met o.m. “Raf en Ronny” (1998-2001), “Debby & Nancy” (1999, en 2006-2007), en “Matroesjka’s” (2005). De voorbije decennia gingen ze elk hun eigen weg; Peter Van den Begin speelde in tal van succesvolle TV-reeksen en films, en Stany Crets was haast onafgebroken schrijver en theaterregisseur.

Nu kruisen hun wegen elkaar opnieuw en staan ze in het gezelschap van Jonas Van Geel op de planken in de bejubelde komedie “Kunst” van de Franse schrijfster Yasmina Reza. Het toneelstuk wordt omschreven als een scherpe, hilarische en vlijmscherpe dissectie van moderne kunst en vriendschap.

De komedie wordt gespeeld in het historische pand Het Platform in het Veilinghuis Bernaerts in het Antwerpse Zuid (Verlatstraat, 2000 Antwerpen), waar het vandaag over precies twee maanden, op donderdag 25 september a.s., in première gaat, en tot en met 1 november op de affiche staat. De voorverkoop van de 18 voorstellingen loopt als een trein, maar op de website van Bernaerts zijn er nog tickets beschikbaar.

In maart werd het stuk in de evenementszaal Het Platform voorgesteld door Peter Van den Begin, Stany Crets en Jonas Van Geel tijdens een ludieke persconferentie, gemodereerd door Jan Verheyen. De toon werd werd meteen gezet toen hij respectvol maar ook goedlachs stelde dat de ‘reünie van deze drie mensen de aangekondigde reünie van K3 meteen verwijst naar de diepste diepten van de Marianentrog,’ gevolgd door een aanstekelijke lachsalvo van Stany Crets.

Het gebouw waar Het Platform is gehuisvest, heeft overigens een rijke filmhistoriek; het was de plek waar Paul Van Ostaijen ooit “Metropolis” (1927) van Fritz Lang zou hebben gezien. Het Platform, en bij uitbreiding het ganse complex van het Veilinghuis Bernaerts, lag net achter de hoek van de legendarische Hippodroom, en was van 1912 tot begin jaren 70 van vorige eeuw een bioscoop—eerst onder de naam Cinema Tokio en na de Tweede Wereldoorlog herdoopt tot Cinema Artis. Nadien werd het eigendom van Willy Vandersteen die er filmstudio’s in wilde onderbrengen. In de late jaren 80 kreeg het geheel de allure van een heuse televisiestudio waar specifieke niche-tv werd bedacht (‘kinderatelier,’ ‘seniortv,’ enz.); het was eveneens een thuishaven voor den Bourla die er haar tweede platform creëerde voor jonge acteurs als Tom Van Dijck, Koen De Bouw en Jan Bijvoet. In 1994 kocht de familie Bernaerts het complex om er hun Veilinghuis in onder te brengen.

Zo kreeg de polyvalente zaal opnieuw de functionaliteit die het ooit heeft gehad. De veilingen blijven bestaan, maar naast klassieke en jazzconcerten komt er nu theater bij, wat het zeer interessant maakt voor theaterliefhebbers die het werk van de drie topartiesten Peter Van den Begin, Stany Crets en Jonas Van Geel bewonderen.

Hun wegen hebben mekaar meermaals gekruist. Peter Van den Begin en Stany Crets zijn een begrip in de Vlaamse film-, televisie- en theaterwereld. Eén van Jonas Van Geel’s eerste TV-rollen was in “Kiekens” (2011-2012), niet toevallig een creatie van Stany Crets en Peter Van den Begin.

“Kunst” is een stuk uit 1994, ‘en aangezien er opvallend weinig stukken zijn voor drie mannen, kom je dus al heel snel uit bij “Kunst,”’ vertelde Stany Crets tijdens de persconferentie. Het was in de eerste plaats een praktisch gegeven voor drie vrienden die een stuk wilden brengen. In het zeer aantrekkelijk en geestig dialoogstuk wordt hun vriendschap in vraag gesteld na de aankoop van, in dit geval, een duur wit schilderij, waarvan de twee anderen vinden dat het best wel goedkoper mocht zijn. Die discussie zet hun vriendschap op losse schroeven. Peter is degene die het koopt, Stany is de cynicus, en Jonas staat tussen hen beiden.

“Kunst” is een eigen productie van de drie acteurs. Het was immers niet eenvoudig om op korte tijd in Antwerpen een plek te vinden om te kunnen spelen. Ze wilden snel kunnen schakelen, zonder op tournee te gaan met hun voorstelling, en zo klopten ze aan bij Bernaerts met de vraag, ‘Mogen we hier spelen?’ Met Het Platform was er een zaal beschikbaar die gemakkelijk inzetbaar is. Zoals Jonas Van Geel stelde, ‘De vraag was, waar kunnen wij in Antwerpen toneel spelen tussen dit en een jaar? Dan kom je bijna automatisch hier terecht; je moet geen rekening houden met de programmatie van de zalen en producenten.’ De ooit heel prestigieuze bioscoopzaal die vroeger gekend was als Cinema Tokio—den Tokio, in de volksmond—en op een oude teruggevonden affiche werd omschreven als ‘la plus belle salle d’Anvers,’ is nu uitgegroeid tot een vaste waarde onder de naam Het Platform waar, naast concerten en toneelvoorstellingen, ook lezingen, diners en veilingen worden georganiseerd.

Na afloop van de persconferentie volgde onderstaand gesprek met Peter Van den Begin, Stany Crets en Jonas Van Geel, de creatieve duizendpoten achter “Kunst.”

Jullie kennen mekaar heel goed en zijn goed op mekaar ingespeeld. Moeten jullie dan nog acteren of wordt het nu eerder spelen?

[STANY CRETS] Het wordt meer spelen, want van zodra we begonnen met rollen om te draaien, dan voelde het aan als werken. Nu liggen onze personages vaak heel dicht bij onszelf en daardoor moesten we ook zo hard lachen tijdens de lezing. Ik spreek nu vooral voor mezelf, maar het geldt voor ons drieën, denk ik. De personages liggen zó dicht bij ons dat het bijna geen moeite kost om het juist te hebben. Gingen we van rol veranderen, dan moesten we echt kijken van, ‘Ah, zo ga ik die rollen moeten vastpakken en moet ik zien hoe ik hem speel.’ Met de rollen die we nu hebben, kunnen we zeggen, ‘We komen hier binnen en we beginnen eraan.’ Dus we dachten, we kiezen de juiste rollen voor onszelf en geven het publiek wat ze willen.

Is er ook ruimte voor improvisatie?

[PETER VAN DEN BEGIN] Het stuk is heel goed geschreven. Toen we het lazen, moesten we er niet teveel aan toevoegen. Maar ik kan me wel voorstellen dat het materiaal waarmee we werken, elke avond wat kan verschuiven, ook afhankelijk van de interactie met het publiek.
[JONAS VAN GEEL] Het voordeel is ook, alles wat moet gezegd worden, staat uitgeschreven. Maar alles wat we moeten doen, kan nog alle kanten uit.
[PETER VAN DEN BEGIN] Het is ook een groot verschil wanneer we het in de living repeteren, of we gaan het voor de eerste keer voor een publiek brengen. Dan zullen we merken wat het teweegbrengt—of niet. Maar dat is de reden waarom we het doen. Het is hier in deze zaal ook heel intiem: iedereen zit er dicht bij, dus het is het juiste stuk voor de juiste plek.

Gaat het stuk mee evolueren naarmate jullie het meer en meer spelen?

[JONAS VAN GEEL] Hoe meer je het speelt, hoe beter je je personage leert kennen. En elke voorstelling is een nieuwe voorstelling. En zoals Stany eens zei, we zijn ook drie klootzakskes die het elkaar moeilijk kunnen maken. We vertrouwen mekaar dat zoiets kan, dus ik denk dat het tussen de eerste en de laatste voorstelling serieus gaat bougeren, ja.

Jullie zijn alle drie heel vertrouwd met de camera. Gaan jullie die niet missen?

[PETER VAN DEN BEGIN] Nee, we zijn blij dat er eens geen camera voor ons staat, en dat we onze zin kunnen doen zonder camera. Op een set wordt er nadien geknipt en geplakt, maar hier zijn wij baas en beslissen wij hoe het eruit komt.

Gebeurt het soms dat jullie in de interactie met het publiek even niet weten hoe jullie moeten reageren? Of hebben jullie altijd een pasklaar antwoord klaar?

[PETER VAN DEN BEGIN] Je moet weten wanneer het gepast is en wanneer iets kan en niet kan. We weten alle drie wel wanneer het toegestaan is om even in de richting van het publiek te gaan en wanneer niet. Plus de tekst is er, en die is heel dialooggedreven. Die vergt een zeker ritme en timing, dus daar moeten we ons wel aan houden.

Jullie zijn heel creatief en heel productief. Was het gemakkelijk om dit stuk in jullie planning in te passen?

[JONAS VAN GEEL] Het was heel simpel. We keken naar mekaars agenda en het kon, zij het wel kort op de bal. We hadden een maand nodig om het te maken en een maand om het te spelen. Hier in Het Platform hadden ze gezegd, ‘Voor ons kan het, want de zaal staat leeg. Wij kunnen ons aanpassen, los van de kleine concerten die er zijn.’ De manier zoals het nu is verlopen, zo zouden we het vaak willen doen. Op Broadway en op West End spelen ze vaak wanneer een bepaalde acteur vrij is. Is die een maand vrij? Okee, dan speelt hij een maand in dat stuk. Dat werkt gemakkelijk en dat gevoel hebben wij nu ook. En met “Kunst” hebben we een toneelstuk waarvoor we niet veel nodig hebben. We moesten gewoon alle drie vrij zijn.

Kunnen jullie het stuk ook combineren met ander werk overdag?

[STANY CRETS] Ja, absoluut. Van zodra het in onze zak zit, kunnen we veel tegelijk doen. Voor ons is dit ook iets van, ‘We mogen nog eens!’ Ik bedoel, we kunnen met drie iets gaan eten, maar het is ook interessant om iets anders te doen dan samen te gaan eten.

Veilinghuis Bernaerts, Antwerpen
18 maart 2025